Hayvanlarda Güneş Çarpması ve Isı Çarpması
Hayvanın ısı kaybının azalması ve aldığı ısının artması sonucu oluşmaktadır. Güneş çarpması ile ısı çarpmasının farkı, ısı güneş çarpmasında güneş ışınlarının direkt olarak hayvanın başınıın üzerine gelmesiyle oluşan bir olay iken ısı çarpmasında Güneş ile ilgili olmaksızın hayvanın sıcak ve bunaltıcı çevre şartlarında vücut ısısını dışarıya verememesi sonucu, ısının vücutta birikmesiyle beyin ısısının artması olayıdır.
Güneş ve Isı Çarpmasının Nedenleri Nelerdir?
İlk olarak her iki durumda da beyin fazla ısınmasına bağlı olarak, hayvanın vücudunda ilk olarak sinir, dolaşım sistemleri etkilenir ve hayvanın genel durumunu bozmaktadır. Bunun sonucunda hayvanın bilincinde bulanıklık, nabız, solunum ve vücut ısısında artış gözlemlenir. Burada dikkat etmemiz gereken durumlar vardır bunlar ;
Hayvanların rutubetli ve sıcak ahırlarda ve nakledilirken sıkışık bir şekilde tutulmaması gerekir. Unutmamak gerekir ki hayvanlarımızın bulundukları ortamların her daim havalandırmasının yeterli olması gerekmektedir.
Hayvanların yaz aylarında, sıcaklığın ve rutubetin yüksek olduğu özellikle meralarda uzun süre yoğun güneş ışınlarına maruz kalmaması gerekmektedir. Bu hava koşullarında hayvanlar fazla yürütülmemeli ve susuz kalmamalarına özen gösterilmelidir.
Isı ve Güneş Çarpması Sonucu Hayvanlarda Ne Gibi Belirtiler Görülmektedir?
Her iki durumda da belirtiler benzerdir. Özellikle en büyük belirti 42 - 43 dereceye çıkan yüksek ateştir. Hayvanlarda terlemenin ve salya artışının aşırı yükseldiği görülmektedir. Hayvan sanki nefes alamıyormuşçasına soluk alıp vermesinde artış görülür fakat solunumu yüzlektir.
Hayvanın nabzı sığırlar için dakikada 40 - 60 olması gerekirken, ısı çarpması sonucu bu değerler 80 - 100 bandına çıkar ki buda hayati olarak risk ifade eder.
Beynin etkilenmesi sonucu hayvanda sallantılı yürüyüş, kaslarda halsizlik ve bitkinlik, bayılarak yere düşme görülür. Hayvanlar genel olarak depresif bir hal almaktadır.
Eğer hayvan ısı çarpmasından yüksek derecede etkilenmişse zor soluk alıp vermeden ve dolaşım yetersizliğinden dolayı çok kısa sürede ölümler görülmektedir. Burada dikkat etmemiz gereken asıl nokta enfeksiyöz hastalıklar ve akciğer ödeminden ayırt etmemiz gerekir bu ayrımı hayvanın nasıl bir ortamda kaldığı ve gösterdiği belirtilerdir.
Isı ve Güneş Çarpmasından Etkilenen Hayvanlar Nasıl Tedavi Edilmelidir?
Hayvan hemen serin ve güneş görmeyen bir yere alınmalıdır. Bütün vücuda ve baş bölgesine su serpilmelidir. Hayvana izotonik serum, ateş düşürücü yapılmalıdır, eğer hayvan aşırı depresif bir halde ve hareketleri artmış ise veteriner hekim gözetiminde düşük dozlarda ksilazin hidroklorür yapılabilir. Deksametazon beyin ödemini engellemek amacıyla yapılabilir.
Hayvan güç soluk alıp verdiğinden dolayı boğulmasını engellemek amacıyla deri altı olarak eter verilebilir.
Hayvanlarımızı Güneş ve Isı Çarpmasından Nasıl Koruruz?
Sıcak ve nemin yüksek olduğu havalarda hayvanlar fazla otlatmaya çıkarılmamalı çıkaracaksak havanın serin olduğu sabah vakitlerini tercih etmeliyiz.
Ahırlara kapasitesinden fazla hayvan almamalıyız hayvanları sıkışık bir ortamda bulundurmamalıyız.
Hayvan barınaklarının havalandırmasına önem vermeli ve hayvanların fazla hareket etmesini engellemeliyiz.
Hayvanlar yaz aylarında su ile yıkanmalı.
Hayvanları nakil esnasında araçların iyi havalandırması olmasına dikkat etmeli, hayvanların arasında yeterli boşluk kalacak şekilde taşınmalı ve yaz aylarında nakil için gece saatlerini tercih etmeliyiz.
Hayvan yetiştirirken hayvan refahına olabildiğince dikkat etmemiz gerekmektedir. Biz hayvanımızı ne kadar temiz, ferah, havalandırması iyi yerlerde beslersek geri dönüşümüde o derecede güzel olacağını unutmamak gerekir.
Bereketli yetiştiricilikler dilerim.
Written by
Murat KANAT
Veteriner HekimBreedsMore
IllnessesMore
Forage cropsMore
- Патологическая физиология голодания Arina TARAN
- Дефицит фосфора (гипофосфатемия) Hipofosfatemi Arina TARAN
- Какие бывают кормораздатчики для ферм КРС? Irina Makarova
- Кормушки для овец Diana Myakisheva
- Питание домашних коз: что едят, виды корма и правила кормления Alina Arslantürk
- Важность минералов питании сельскохозяйственных животных Irina Makarova