Kanatlılarda Bit Problemi
Tavuk biti dünyada yaygın olarak görülmektedir. Sürü sağlığı ve hayvan refahı açısından önemli bir sorun oluşturmaktadır. Yumurtacı tavukların ekonomik olarak en önemli dış parazitidir. Yaygınlığı ve ekonomik önemi tüm dünyada giderek artmaktadır.
Kırmızı Tavuk Biti Nedir?
Kırmızı tavuk biti ( Dermanyssus gallinae akarı) başta tavuklar olmak üzere, kanatlılardan geceleri kan emerek beslenen bir parazittir. Hatta kanını emebileceği bir kanatlı bulamaz ise insanlardan da kan emerek beslenebilir.
Kırmızı Tavuk biti yaklaşık 0.75-1 mm uzunluğunda küçük bir eklem bacaklı parazittir. Yumurtadan çıktıklarında çok küçük olsalar da geliştiklerinde gözle görülebilecek büyüklüklere ulaşırlar. Beslenmelerine göre renkleri gri ile kahverengi, kırmızı renkte değişir. Kan ile beslenme sonrası renkleri kırmızı olurken açken ise renkleri gridir.
Kırmızı Tavuk Bitinin Yaşam Döngüsü Nasıldır?
Yetişkin dişiler ilk kan emdikten sonra çiftleşip 12-24 saat sonra yumurtalamaya başlarlar ve yumurtaları bulundukları ortamdaki yarık ve çatlak yerlere bırakırlar. Bir seferde dört ila sekiz yumurta bırakabilirler, yaşam süresi boyunca toplam 25'e kadar yumurta bırakabilirler.
Yumurtaların gelişebilmesi için 15-35 derece sıcaklık ile %60 ve üzeri nispi nem olmalıdır. Uygun şartlarda 2-3 gün sonra yumurtadan larva olarak çıkarlar. Yaşam döngüsü ideal şartlarda bir haftada tamamlanır. Kan emmeden 10 aya kadar yaşayabilirler ama yaşam döngülerini tamamlamak için mutlaka kan ile beslenmeye ihtiyaç duyarlar.
Kırmızı Tavuk Biti Tavuklara Nasıl Zarar Verir?
Kırmızı tavuk biti özellikle yumurtlayan genç kanatlılara çok zarar verir. Kan emdikleri bölgede kızarıklık, şişkinlik ve kaşıntı oluştururlar. Şiddetli kaşınma sonrasında o bölgedeki tüyler dökülebilir. Geceleri tavukları rahatsız edip strese neden olurlar.
Bitler çok fazla ise hayvanlarda kan kaybına bağlı olarak anemi (kansızlık) şekillenir. Kansızlık nedeniyle kanatlılarda solgun ibik ve sakallar, düşük kanatlar, halsizlik, zayıflık, gelişme geriliği görülebilir. Bağışıklık sistemi düşer ve hastalıklara daha kolay yakalanabilir hale gelir. Genç tavuklarda bu durum ölümle sonuçlanabilir. Yumurtacı tavuklarda yemden yararlanma oranında azalma, yumurta veriminde ve yumurta kalitesinde düşme gibi problemler oluşturabilir. Genel olarak yem tüketiminde artış ve yumurta veriminde düşmeye neden olduğundan ekonomik olarak çok ciddi bir problem oluşturur.
Kırmızı Tavuk Biti Hangi Hastalıkların Bulaşmasında Rol Oynar?
- New castle hastalığı
- Salmonella hastalığı
- Kanatlı kolerası
- Listeria hastalığı
- Kanatlı klamidiyozisi
- Kanatlı löykozu
- Tavuk tifosu
- Kanatlı çiçeği
- Kanatlı erisipeli
- Kanatlı spiroketozisi
Tavuk Biti İnsana Geçer Mi?
Çevresinde kanı ile beslenebileceği bir kanatlı bulamaz ise insanlara geçerek beslenebilir sonrasında vücuttan ayrılır. Kan emdikleri bölgede kaşıntı ve kızarıklık oluştururlar.
Tavuk Biti İnsanlara Hastalık Bulaştırır Mı?
Bitler insanlardan kan emerken kendisinde olan bazı hastalıkları insanlara bulaştırabilirler. Kırmızı tavuk biti özellikle Salmonella’nın insanlara bulaşmasında rol oynayabilir.
Kırmızı Tavuk Bitini Nasıl Teşhis Edebiliriz?
Tavuklarda yem tüketiminde artış ve yumurta veriminde düşme gözlemlendiğinde kümeste parazitlerin aranması gerekmektedir. Tavuk bitini belirgin kırmızı rengiyle nokta şeklinde kanatlıların üzerindeyken veya saklandıkları yarık ve çatlaklar arasında görülmesiyle teşhis edebiliriz. Bir tavukta bit görülmesi tüm kümese uygulama yapılmasını gerektirir.
Kırmızı Tavuk Bitinin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bakım şartları iyileştirildiğinde ve biyogüvenlik kurallarına gereken önem verildiğinde sürüde belli bir oranında parazit yoğunluğu düşürülebilir. Bitler geceleri tavukların yanına gelip kan emer sonrasında kendilerine gizli bir alan bulup yine oraya saklanırlar. Bu durumda tavuklara yönelik bir tedavi değil, çevreye yönelik uygulamalar yapılmalıdır. Tavukların yaşadıkları kan kaybına bağlı ortaya çıkan problemleri elimine etmek için protein değeri yüksek yem karışımları hazırlanarak ihtiyaçları karşılanabilir.
Kırmızı tavuk biti ıslak ortamlarda yaşayamadığından barınakların özellikle yarık ve çatlak kısımların düzenli aralıkla yıkanması önemlidir. Barınaklar yıkanıp dezenfekte sonra tüm yarık ve çatlaklara akarisitler uygulanmalıdır. Larvasit ve sentetik piretroid grubu insektisitler kullanılarak kümes ilaçlanmalıdır. Kümeste yapılan ilaçlamalar hayvanlar içerideyken kesinlikle yapılmamalıdır. Aksi taktirde bu zehirli ilaçlar tavukların yumurtalarına ve etlerine geçebilir ve tüketenleri zehirleyebilir. Hayvanlar kümeste iken onlara zarar vermeyecek organik ilaçlar kullanılabilir.
Tavuk Bitine Sirke Kullanılır Mı ?
Tavuk bitine karşı sirke kullanmak doğal çözümlerden birisidir. Sirke bitleri öldürmez ama tavuklardan bitlerin uzaklaşmasını sağlayabilir. Bunun için sirke¼ oranında sulandırılarak sprey şeklinde tavukların kanat altlarına, tüy aralarına uygulanabilir. Unutulmamalıdır ki sadece bu yöntem ile tavuk biti ile mücadele edilmez, asıl amaç bitleri tamamen kümesten uzaklaştırmak olmalıdır.
Kırmızı Tavuk Biti Nasıl Engellenir?
- Kümes sık sık gözlenmeli herhangi bir bite rastlandığında hemen tüm sürüye yönelik uygulamalar yapılmalıdır.
- Hijyen ve biyogüvenlik önlemleri alınmalıdır.
- Yumurta bantları haftada birkaç kez temizlenmelidir.
- Altlık temizliği düzenli ve iyi bir şekilde yapılmalıdır.
- Barınak duvarlarında, yüzeylerinde bulunan çatlak ve yarıklar kapatılmalıdır.
- Sürü ile farklı kanatlıların ilişkisi kesilmelidir.
- Kümese kemiricilerin ve sineklerin girişi engellenmelidir.
- Kümes ve alet ekipmanlar yetiştirme dönemlerinin sonunda ve başında sıcak su ile yıkanmalıdır.
- Her yetiştirme dönemi sonunda kümes birkaç ay boş bırakılmalıdır.
- Kümese yeni kanatlı girişi olduğunda en az 3 hafta sürüden uzak, farklı bir yerde karantinada tutulmalıdırlar.
Written by
Öznur COŞKUN
Veteriner HekimBreedsMore
IllnessesMore
Forage cropsMore
- Патологическая физиология голодания Arina TARAN
- Дефицит фосфора (гипофосфатемия) Hipofosfatemi Arina TARAN
- Какие бывают кормораздатчики для ферм КРС? Irina Makarova
- Кормушки для овец Diana Myakisheva
- Питание домашних коз: что едят, виды корма и правила кормления Alina Arslantürk
- Важность минералов питании сельскохозяйственных животных Irina Makarova