Bu yazıda sığırlarda görülen hastalıkların belirtileri ve sebeplerinden ziyade hayvanların aşılanmaması durumda yakalanabilecekleri hastalıklardan bahsedeceğiz.

Aşılama Neden Yapılır ?

1.Hastalıklara karşı bağışıklığı arttırmak için

2.Hastalığın yayılmasını azaltmak için

3.Hastalığı yok etmek için yapılır. Unutulmamalıdır ki hastalığın yayılmasını önlemek, tedaviden çok daha ekonomik ve kârlıdır.

Bir çiftlikte bir veteriner hekim kontrolünde uygulanan aşılama, hastalıkların hem şiddetini hem de verdiği zararı azaltmaktadır. Aşılar prospektüsüne uygun olarak saklanmalıdır.

Aşıların Uygun Saklama Sıcaklığı Nedir ?

Aşılar için uygun saklama sıcaklığı; çiftlik buzdolapları için ortalama 2-8 santigrat derece, genel olarak ise +4 derecedir.

Aşılamada Soğuk Zincir Nedir ?

Aşıların labaratuarda üretilmesinden hayvanlara uygulanmasına kadar geçen süreçte yukarıda bahsedilen 2-8 derece kuralına uymak yani aşıları üretiminden tüketimine kadar bu dereceler içinde saklamak soğuk zincir olarak adlandırılır. Bunun için özel araçlardan (frigofirik araçlar), buzdolabı ve termoslardan istifade edilir.

Sığırlarda uygulanması gereken aşıları buzağılardan başlayarak anlatalım.

Buzağılarda Yapılacak Aşılama Hangi Yaşta Başlar ?

Buzağılarda aşılama daha buzağı doğmadan anne karnında başlamalıdır. Bu şekilde bilhassa septisemi dediğimiz hastalık ve bazı başka hastalıklar önlenmiş olur ve anne karnında iken anneye uygulanır. Bu aşılardan biri kombine ishal aşısıdır.

Buzağılarda Kombine İshal Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Kombine ishal aşısı

Doğuma 2 ay kala gebe sığıra yapılır. İki hafta arayla iki kez veya bir hafta arayla üç kez yapılır. Deri altı uygulanır. Buzağıların septisemi hastalığını önler. Bu aşılama buzağı doğduktan sonra septisemi hiperimmun serumu ile desteklenir.

Buzağılara Septisemi Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Septisemi hiperimmun serumu

Doğumdan hemen sonra buzağıya deri altı uygulanır. Bunun için ortalama 20 mililitrelik serumlar buzdolabında saklanarak hazır tutulur. Buzağı doğduktan sonra hiç vakit kaybetmeden deri altı uygulanır. Böylece buzağıyı septisemi neonatoryum(yeni doğan buzağıların zehirli ishali) hastalığına karşı korumuş oluruz.

Septisemi hastalığı, buzağılarda ishal ile seyreden bir hastalıktır. Buzağılarda çok kuvvetli bir ateş ishal ve 1-2 saat içinde bile öldürebilen koma hali görülür. Bu hastalığın tedavisi son derece zordur. Yukarıda belirttiğimiz gibi bu hastalığa karşı aşılama anne karnında başlamalı ve septisemi hiperimmun serumu buzağı doğar doğmaz yapılmalıdır.

Burada bir konuyu daha önemle hatırlatalım. Buzağıya ağız sütü dediğimiz kolostrum (inek doğum yaptıktan sonra ilk 4 günde verdiği süt) mutlaka 4 gün içirilmelidir. Bu da yaklaşık günde 4 kg (sabah 2kg - akşam 2 kg) içirilir.

Sığırlarda Leptospiroz Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Sığırlarda leptospiroz aşısı henüz 2 aylık buzağı iken yapılır. Leptospiroz hastalığı kan işeme, sarılık, kansızlık, ineklerde yavru atma ve zayıf buzağı doğumuna sebep olur.

Sığırlarda Leptospiroz Aşısı Kaç Defa Yapılır ?

2 aylık buzağı iken başlanan aşılama sığırın hayatı boyunca her yıl tekrarlanır. Yılda bir kez uygulama yeterlidir. Deri altı veya kas içi yapılır.

Sığırlarda Pasteurella Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Sığırlarda pasteuralla aşısı 15 günden büyük buzağılara yapılır. 4 hafta sonra bir kez daha yapılır. Sığırlarda pasteurella aşısı yapılmazsa buzağılar bu hastalığa doğduktan 15 gün sonra yakalanabilirler. Hayvanlarda yüksek ateş, ani ölüm, vücutta ödemler, kuru ağrılı öksürük,kabızlık veya ishal görülür. Daha çok ahıra girilince buzağılarda yaygın öksürük duyulur.

Sığırlarda Antraks (şarbon) Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Antraks, hayvanlardan insanlara da geçebilen ve hayvanlarda öldürücü bir hastalıktır. Hayvanlara bulaşma su, yem, ot vb ile bulaşır. Kanlı bir ishal ile seyreder. Hayvanın normalde kan gelmemesi gereken ağız, burun, anüs gibi yerlerinden kan gelmesiyle kendini gösterir. Aşı mutlaka veteriner hekimler tarafından 2 aydan büyük buzağılara yılda bir defa yapılır.

Sığırlara Paratüberküloz Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Paratüberküloz hastalığı da sığırlardan insanlara geçebilen bir hastalıktır. Bağırsaklar ve bölgesel lenf yumrularında iltihap (yangı) ile seyreden ve uzun zaman devam eden kronik bir hastalıktır. Hızlı kilo kaybı ve ishal ile seyreder.

Sağlıklı ineklerin 10-30 günlük buzağılarına bu aşı yapılır. Kulak arkasından deri altı yapılan bu aşı bir yıl sonra tekrar edilir. (Rapel aşılama)

Sığırlarda Şap Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Yurdumuz hayvancılığının en büyük problemlerinden biri olan şap hastalığı (Dabak hastalığı, Sığırların Ağız ve Ayak Yarası Hastalığı) sığırlarda ateş, ağızda ve ayakta yaralar, dilde ve dudakta yaralar, ayak tırnağının düşmesi, topallık ile seyreder. Üreticilerimiz bu hastalığı yakından tanırlar. Şap hastalığı buzağılarda ani ölüme yol açar. Şap virüsü buzağının kalbinde miyokarditis dediğimiz hasarı yapar ve buzağı kalp krizi ile ölür. Bu sebepten aşılamaya buzağı 2 aylıkken başlanmalıdır. 2 aylık buzağıya aşı yapılır.

Birinci aşıdan bir ay sonra ikinci, ikinci aşıdan bir ay sonra üçüncü, üçüncü aşıdan bir ay sonra dördüncü aşı yapılır. Altı ayda bir aşılama tekrar edilir. Deri altı veya kas içi yapılan bu aşılama erişkin hayvanlara hayatı boyunca yapılır.

Sığırlara İBR Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

İBR hastalığı, sığırlarda akciğer hastalıklarına, solunum yollarında iltihaplanmaya yol açan bir hastalıktır. Aşılama 3 aylıktan büyük sığırlara yapılır. 3-5 hafta ara ile iki kez yapılır. 6 ay sonra tekrar edilir.

BVD hastalığı sığırlarda çok ağır seyreden ishale yol açar. Öldürücü bir hastalıktır. 3 aylıktan büyük sığırlara uygulanır. Uygulama dozu ve şekli aşının özelliğine göre değişir.

Sığırlara BRSV Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Buzağılarda ateş, öksürük,solunum güçlüğüne yol açan bu hastalık tehlikeli bir hastalıktır. Aşı 2 aydan büyük sığırlara uygulanır. Aşılama 4 hafta sonra tekrar edilir.

Sığırlarda Karma Aşı (İBR-BVD-BRSV aşısı) Ne Zaman Yapılır ?

Sığırlarda İBR hastalığı, BVD hastalığı, BRSV hastalığına karşı koruma sağlayan kombine aşılarda vardır. Bu üç hastalığa karşı ortak bir aşılama hastalıklara karşı hayvanı korur. Kullanılan aşıya göre uygulama değişir.

Sığırlarda Rotavirüs ve Koronavirüs Enfeksiyonları Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Bu virüsler bilhassa buzağılarda ishale yol açan ve başka bir septisemiye yol açan virüslerdir. Tedavisi son derece güç olduğu için mutlaka aşılama yapılması gerekir. Bu aşılardan bazıları gebe ineğe doğuma iki ay kala, iki hafta arayla iki kez Bir hafta arayla üç kez deri altı uygulanır.

Sığırlarda Kuduz Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Kuduz hastalığı kuduz bir hayvan tarafında sığırların ısırılmasıyla bulaşır. Tedavi edilemez. Bu sebepten mutlaka sığırların aşılanması gerekir. 3 aylıktan büyük sığırlara koruyucu amaçlı yapılır. Bu aşılama her yıl tekrar edilir. Semple aşı 6 gün süreyle sabah akşam deri altı yapılır.

Sığırlarda Theileria (sarılık) Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Theileria hastalığı sığırlarda kan hücrelerinin bir tür kan paraziti tarafından yenmesiyle meydana gelen, sarılığa yol açan bazen kanlı idrar görülen öldürücü bir hastalıktır. 3 aylıktan büyük sığırlara uygulanır. Her yıl tekrar edilir.

Sığırlarda Trikofiti (mantar) Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Mantar hastalığı sığırlarda deride yaklaşık metal para büyüklüğünde, çevresi sınırlı mantar oluşumlarıdır. Göz çevresinde, boyunda ve diğer bölgelerde kaşıntılı bölgeler meydana gelir. Sığırlarda uyuz hastalığı ile karıştırılır fakat mantar hastalığının avuç içi büyüklüğünde veya metal para büyüklüğünde kabartılar,tüy döküntüleri şeklinde olması uyuzdan ayrılan özellikleridir. Aşılaması 3 aylıktan büyük sığırlara deri altı yapılır. Her yıl tekrar edilir. Bu koruyucu aşılamadır. Mantar görülmesi durumunda aşılama 15 gün arayla iki sefer deri altı yapılır.

Sığırlarda Mastitis (Meme iltihabı) Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Mastit yurdumuz süt inekçiliğinin en büyük problemlerinden biridir. Doğum yapan ineklerin doğum tarihinden itibaren süt verdiği her devresinde görülür. Memelerde iltihaplanmalara, süt veriminin hasta memelerde yok olmasına yol açar. Ateşli seyreder ve ineklerde ölüme bile yol açar. Büyük maddi kayıplara, süt verimi düşüklüğüne sebep olur. Koruyucu aşılanmanın mutlaka yapılması gerekir. Piyasada çeşitli mastit aşıları vardır. Kuru ve süt veren ineklerde(laktasyondaki inekler) onbeş gün arayla iki kez yapılır. Altı ay sonra tekrar edilir.

Sığırlarda Brucella Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Brucella hastalığı hayvanlardan insanlara da geçebilen öldürücü, yüksek ateş, ağrılara, eklemlerde iltihaba yol açan gebe hayvanlarda yavru atmaya sebep olan yaygın bir hastalıktır. Bunun için Brucella Abortus S19 Genç/Ergin aşısı yapılır. 4-8 aylık dişilere genç aşısı 8 aylıktan büyük dişilere ergin aşısı yapılır. Her iki aşı 24 ay arayla iki defa boynunun yan tarafından deri altı yapılır.

Sığırlarda Enterotoksemi Aşısı Ne Zaman Yapılır ?

Enterotoksemi bilhassa buzağılarda ve genç hayvanlarda ishal, ateş, halsizlik vb ile seyreden fakat çok hızlı gelişip akşamdan sabaha öldürebilen yem değişimine bağlı olarak bağırsakta bulunan bakterilerin birden bire aktif hale gelmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Danalara aşılama şöyle yapılır. Yoğun beslemeye başlamadan önce aşılamay başlanır. 3 hafta arayla aşılama tekrar edilir. Enterotoksemi aşıları karma aşılardır. Enterotoksemi mikrobunun çeşitli türlerine karşı hayvanları korur.