Ankole Sığır Irkının Tarihçesi Nedir ve Kökleri Nereden Gelmiştir?

Bu ırka ait orijinal hayvanların, Nil nehri kıyılarında, M. Ö. 4000 yıllarından bu yana yaşadığı düşünülmektedir. Asıl vatanı Mısır’dır. Mısır’daki safkan hayvanların, Hamit kabileleri tarafından 13. ve 15. yüzyıllar arasında, Uganda’nın kuzeyine getirildiği öne sürülmüştür. Bu hayvanlarda çeçe sineğine karşı oluşan aşırı duyarlılık, kabileleri ve hayvanlarını, Afrika'nın güneyine göçe zorlamıştır. Göç sonucunda kabilelerden Hima ve Bahima, Uganda, Kenya ve Tanzani'de bulunan Victoria Gölü kıyılarına; Watusi veya Tutsi kabilesi ise Zaire’nin göl bölgelerine yerleşmiştir. Ankoleler, Uganda’ya getirildikten sonra Zebu ile melezlenmiş ve Sanga ırkı üretilmiştir.

Ankolelerin aynı zamanda üç farklı türü vardır:

• Bunlardan ilki Bahema türüdür. Bu tür genellikle Kuzey Kivu'da, Edward Gölü yakınlarında bulunur.
• İkinci tür, Bahsi türüdür. Bahsi, Güney Kivu'da, Kivu Gölü çevresinde bulunur.
• Son tür Tutsi türüdür ve Tanganika Gölü'nün kuzey kesimi yakınlarında Burundi'de bulunur.

1960’lı yıllarda bu ırk Almanya’da bir hayvanat bahçesine götürülmüştür. Buradan Avrupa’daki hayvanat bahçelerine yayılır. Avrupa’da yayılan hayvanların bazıları, Amerika’ya ithal edilerek Kanada'da yaşayan yerli bir boğayla melezlenmesiyle yeni bir sürü oluşturulmuştur. Oluşan hayvanlara da "Ankole-Watusi" denilmiştir.

Ankole sığır ırkı, 1989 yılında uluslararası hayvan ırkları arasına girmiştir.

Ankole sığırı dünyanın en iri boynuzlu sığır ırkı olarak değerlendirilmektedir.

Ankole Sığır Irkının Özellikleri Nelerdir?

 Bu ırk yetiştirildikleri Afrika bölgelerinde oldukça kutsal kabul edilir ve çoğu yetiştirici ya da bakıcının bu hayvanlardan et beklentisi yoktur. Çünkü yetiştirici ailelerin geçim kaynağı bu hayvanlardır. Afrika yerlilerince “Inyambo” olarak da bilinen Ankole sığırları, otlak arazi ve su aramak için uzun mesafeler kat edebilen, görkemli, uzun boynuzlu hayvanlardır. Bu hayvan, yerliler arasında sosyal statü göstergesidir; bulunan hayvan sayısı çoğaldıkça statü artar. Bu ırk yerlileri tarafından farklı amaçlarla kullanılır. Örneğin düğün törenlerinde çeyiz ödemesi olarak verilir, idrarları tıbbi amaçla, kanları ise yöresel yemek yapımında kullanılır. Hayvanların postu yöre halkı tarafından dekorasyon ve kıyafet amaçlı, boynuzları ise sanatsal süsleme amaçlı kullanılır.  

 Ankole'nin bulunan üç türü arasında görünüm olarak farklılıklar bulunabilir. Örneğin; Bahema türü diğer iki türe göre daha küçük boynuz yapısına sahiptir. Tutsi türü ise diğerlerine oranla daha uzun boynuzlu ve iri bir yapıya sahiptir.

  Ankoleler çok fazla barınağa ihtiyaç duymazlar fakat yağmurlu zamanlarda kaçabilecekleri barınaklara ihtiyaçları vardır. Barınak yapılacaksa boynuz yapılarından dolayı birbirlerine çarpmamaları için alanın belli bir yükseklik ve genişliğe sahip olması gerekir. Beslenmede tek ihtiyaç duydukları yemin protein içermesidir. Sindirim sistemleri vücutlarındaki nemi çok iyi kullandığı için az miktarda yiyecek ve suya ihtiyaç duyarlar. 

Ankole Sığır Irkının Görünümü Nasıldır ve Özellikleri Nelerdir?

- Renkleri genellikle kızıl, kahverengi arasında değişmektedir.

- Orta boylu bir ırktır.

- Çok uzun boynuzlara (ortalama 1,8 metre ) sahiptirler ve bundan dolayı dünyanın en uzun boynuzlu sığır ırkı olarak bilinirler.

- Boynu kısadır ve boyutları değişken olan boyun kamburluğuna sahiptirler. Bu kamburluk ineklerde daha küçük yapıdadır.

- Gerdanları hafif sarkıktır.

- İneklerin memeleri küçük yapıdadır. İneklerden elde edilen süt yağlı olduğu için tereyağı ve yoğurt yapımında kullanılır.

- Zor iklim koşullarına dayanıklıdır.

- Ankole sığır eti az yağlı olduğu için bilimsel olarak kolesterolü düşürdüğü ispatlanmıştır.

Ankole Sığırının Verim Özellikleri Nelerdir?

- Ağırlıkları erkeklerde ortalama 450-730 kilogram, dişilerde ortalama 410-550 kilogramdır.

- Buzağıların doğum ağırlığı 15-22 kilogram arasındadır.

- Yaşam süreleri yaklaşık 20 yıldır.

- Sütteki yağ oranı %10 ‘ dur.

- Hem et hem de süt amaçlı yetiştirilebilirler.

- Etleri az yağlı yapıdadır.