Jezersko – Solčava Koyunu’nun Tarihçesi Nedir?

Jezersko - Solčava koyunu, Kamnik-Savinja dağ bölgesinde, Karavanke Dağları'nda ve Kamnik Alpleri'nde ortaya çıkan Doğu Alpleri'nin dağlık koyun grubuna ait bir koyun ırkıdır. Benzer bir kökene sahip olan Avusturya Bergschaf ırkına benzemektedir.

Birinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesine kadar Güney Carinthia'da, Friuli'de ve Slovenya'da en kalabalık nüfusa sahip koyun ırkı olan Jezersko – Solčava, adını eskiden Avusturya İmparatorluğu'nda, şimdi de Slovenya'da bulunan Jezersko ve Solčava bölgelerinden almaktadır. Avusturya, Almanya ve İtalya'nın bazı bölgelerinde de yetiştirilmektedir; 1991'de küçük bir kısmı Sırbistan'a ithal edilmiştir.

Almanca adlarıyla da bilinmektedir: Kärntner Brillenschaf, Seeländer Schaf veya Villnösser Schaf. Jezersko - Solčava ırkı, Jezersko - Solčava bölgesinin yerel koyunlarının Bergamo ve Padua koyunlarının melezlenmesiyle elde edilmiştir.

18. yüzyılın ilk yarısında, yapağının kalitesini artırmak isteyen bazı yetiştiriciler, Merinos ırkından koçları ülkeye getirmişlerdir. Sözde "merinoslaştırma" girişiminin evcil koyunlar üzerinde önemli bir etkisi olmamıştır. 1962'den sonra, doğurganlığın kötüleşmesine ve dayanıklılığın azalmasına neden olan başka bir "merinoslaştırma" girişimi olmuştur. Uzmanlar, tamamen yanlış bir adım olduğunu düşünerek Alp bölgesindeki 'merinoslaştırma’ girişimini eleştirmişlerdi, çünkü Merinos koyunlarının yapağıları nedeniyle kuru iklime ihtiyaçları vardı ve Jezersko-Solčava’nın anavatanı olan Sloven Alpine bölgesinde durum böyle değildi. Kalın ve yoğun yapağılı koyunları nemli iklimde yetiştirmek gerçekten imkansızdı.

Jezersko – Solčava ırkı çiftliklerde sığırlarla birlikte yetiştirilirdi. Koyunlar, Haziran'dan Eylül'e kadar dağlarda ve dağlık otlaklarda otlarken, ilkbahar ve sonbaharda sığırlarla birlikte çiftliklerde otlarlardı.

Ve bu hayvanların toplam nüfusu, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra azalmaya devam ederek Avusturya'da sadece 200 koyunun kaldığı 1980'lerde oldukça düşük bir noktaya ulaşmıştır.

1980'den beri Jezersko – Solčava koyunları Romanov koyunlarıyla çiftleştirilmiştir, bunun sonucu olarak da safkan hayvanların sayısı hızla azalmıştır. Bu nedenle, 1991 yılında safkan ırkın korunmasıyla ilgili özel bir program başlatılmıştır.

2013 yılının sonunda Slovenya bulunan toplam nüfus 17.200, İtalya’da 4973, Avusturya’da 5112 ila 6500 ve Almanya’da 727’ydi.

Günümüzde Jezersko Solčava ırkı Slovenya, Sırbistan, İtalya, Avusturya ve Almanya'ya dağıtılmaktadır.

Jezersko – Solčava Koyunu’nun Karakteristik Özellikleri Nelerdir?

• Jezersko Solčava ırkı orta boyutlu bir ırktır.

• Jezersko-Solčava koyunları, boynuzsuz longicaudate beyaz koyun ırkına aittir.

• Jezersko Solčava koyunları çift amaçlı hayvanlardır; hem et hem de yapağı için yetiştirilmektedirler.

• Olgun koçların ortalama vücut boyu 81 cm, koyunların ise 75 cm civarındadır.

• Karakteristik başları oldukça büyük ve yapağısızdır, belirgin bir burun çizgisine ve uzun, sarkık kulaklara sahiptirler.

• Geçmişte Jezersko-Solčava Koyunun gözlerinin etrafında karakteristik siyah bir leke (gözlük veya gözyaşı damlası şeklinde) bulunsa da ilerleyen zamanlarda yetiştiricilerin çoğu gözlerinde leke bulunmayan koyunları tercih etmişlerdir.

• Bazı koyunlarda dudaklar ve çene siyah benekli olabilir, beneksiz koyunlarda yapağı tamamen beyazdır.

• Hem koyunlar hem de koçlar boynuzsuzdur.

• Toynakları oldukça güçlüdür.

• Bacakları sağlam, sırtları uzun, güçlü ve kaslıdır.

• Koyunlar, dağlık arazilerdeki otlaklara iyi uyum sağlamıştır.

• Koyunların yapağıları çoğunlukla Nisan ve Ekim aylarında olmak üzere yılda iki kez kırpılmakta, yetiştiriciler koyun başına yaklaşık 4 ila 5 kg yapağı almaktadır.

• Geçmişte yapağı, koyun yetiştiriciliğinde önemli ve ekonomik açıdan ilgi çekici bir ürünken, koyunların yapağıları yılda üç kez kırpılmaktaydı.

• Cinsel açıdan hızlı gelişim gösterirler ve koyunlar 7-10 aylıkken çiftleşir.

• Koyun başına kuzu üretimi, üreme yoğunluğuna ve çiftleşme sıklığına bağlıdır.

• Koyunlar yılda iki kez kuzular, ikiz doğum oranı ise %70'tir.

• Koyunların çiftleşme mevsimi yoktur ve gebelik genellikle emzirmeye elverişli dönemde gerçekleşir.

Olgun bir Jezersko – Solčava Koyunu’nun Ağırlığı Ne Kadardır?

Olgun bir Jezersko – Solčava koçu yaklaşık olarak 75 ila 80 kg ağırlığında, olgun bir koyunu ise 55 ila 65 kg ağırlığındadır.