Besi Hayvanlarının Beslenmesinde Sıkça Sorulan Sorular


1-Besiye Alınan Bir Dana Günde Ne kadar Yem Yer?

Besiye alınan hayvanlar 150-300 kg ağırlığındayken canlı ağırlığının %3-3.5'u kadar yem tüketir. Bu yemler silaj haricinde ki diğer kuru yemlerdir. Bu yemlerin %1'i kaba yemler (saman, yonca, yulaf) ve %2.5'u tane (arpa, mısır, fabrika yemi, pamuk küspe, ayçiçek küspesi vb.) yemlerden oluşmaktadır. (örnek 1)

Besiye alınan hayvanlar 300-550 kg ağırlığındayken canlı ağırlığının %3'ü kadar yem tüketir. Bu yemlerin %0.5'i kaba yemler ve %2.5'si tane yemlerden oluşmaktadır. (örnek 2)

Canlı ağırlık 550 kg ve üstündeyse, ağırlığının %2.5-3'ü kadar yem tüketir. Bu miktarın % 2.0-2.5'u tane, %0.5'i ise kaba yemlerden oluşmaktadır.(örnek 3)

Örnek 1. 6 aylık yaşta alınan bir besi danası yaklaşık olarak 250 kg canlı ağırlığında olduğunu düşünürsek Bu hayvan canlı ağırlığının %3.5'u kadar yem tüketir.

Bu miktarın %1'i kaba yem, %2.5'u tane yemlerdir.

250 x 0.01 = 2.5 kg kaba yem,

250 x 0.025 = 6.25 kg tane yem yemektedir.

Günlük: 1 kg yonca + 1.5 kg buğday samanı + 5 kg besi başlangıç yemi + 1.250 gr arpa + 50-100 gr vitamin -minarel

Örnek 2. 10 aylık olan 450 kg canlı ağırlığındaki  besi danası , canlı ağırlığının %3'ü kadar yem tüketir.

Bunun %0.5'i kaba yem, %2.5'u tane yemlerden oluşacaktır.

450 x 0.005 = 2.25 kg kaba yem ,

450 x 0.025= 11. 25 kg tane yem tüketmektedir.

Günlük: 1 kg yonca + 1.25 kg buğday samanı + 6 kg besi geliştirme yemi + 5.25 kg arpa + 50-100 gr vitamin -minarel

Örnek 3. 15 aylık olan simental besi danası yaklaşık olarak 700 kg canlı ağırlığında olduğu düşünülürse Bu hayvan canlı ağırlığının %2.5'u kadar yem tüketir.

Bunun %0.5'i kaba yem, %2'si tane yemlerden oluşacaktır.

700 x 0.005 = 3.5 kg kaba yem,

700 x 0.02 = 14 kg tane yem yemektedir.

Günlük : 1 kg yonca + 2.5 kg saman + 8 kg besi bitirme yemi + 5 kg arpa + 1 kg mısır + 50-100 gr vitamin -minarel

Bu miktarlar kış aylarında %10 -15'i oranlarında artmakta, yazın ise %5-10'u oranında azalabilmektedir.

2-Besi Geliştirme Yemi Nedir ve Ne Zaman Verilir?

Besi geliştirme yemi 300-400 kg canlı ağırlığında ki hayvanların enerji ve protein ihtiyaçlarını karşılamak için fabrikalardan tarafından hazırlanmış yemdir. Bu yemler 14-16 protein arasında 2650-2750 k.kal enerji sahip yemlerdir. Bu yüzden 300 kg ulaşmış besi hayvanlarınıza besi geliştirme yemini verebilirsiniz. Besi geliştirme yemi hayvanlara kesime kadar verileceği gibi 400-450 kg canlı ağırlığına ulaşana kadarda verilebilir. 400-450 kg canlı ağırlığından sonra besi bitirme yemine geçebilirsiniz.


3-Besi Bitirme Yemi Nedir ve Ne zaman Verilir?

Besi bitirme yemi, fabrikalarının besi hayvanlarının son dönemi için hazırlanmış, düşük protein yüksek enerjili besi yemleridir. 400-450 kg canlı ağırlığa ulaşmış besi hayvanlarının rasyondaki enerji gereksinimleri artmaktadır. Bu dönemde ki hayvanların rasyonlarının toplam protein gereksinimi % 12-13 civarındadır. Genç yaştaki hayvanların ise iskelet ve vücut yapılarının gelişmesi için biraz daha fazla protein ihtiyacı vardır, hayvan büyüdükçe rasyonun toplam protein miktarı azalıp enerji miktarı artmaktadır.

Fabrika yeminin tek tane yem kaynağı olduğu yetiştirme modelinde %12-13 proteinli, 2900 - 3000 kalori fabrika yemleri yeterli olmakta, fabrika yemi ile beraber arpa ve mısır kullanılan işletmelerde ise yemin protein miktarının  %14-15 olması gerekmektedir. Bu yüzden 450-500 kg'ye ulaşmış besi hayvanlarınıza besi bitirme yemini verebilirsiniz. Hayvanların canlı ağırlığı arttıkça besi bitirme yemine geçilecek diye bir kural yoktur. Bunun yerine hayvanın yem tüketimi artıkça, fabrika yemi yerine arpa veya mısır miktarları artırılarak enerji miktarı arttırılmış olacaktır. Bu yüzden besi geliştirme yemi üzerine ilave edilecek arpa ve mısır gibi tahıllar rasyonun toplam enerji seviyesini arttıracaktır. Eğer besi geliştirme yeminden besi bitirme yemine geçiş yapılacaksa mutlaka 2 yem karıştırılarak 1 hafta boyunca verilmeli, ani geçişler yapılmamalıdır.

Örneğin 600 kg canlı ağırlığı olan bir besi danası canlı ağırlığının %2.5-3'ü kadar yem tüketir. Bu miktarın %0.5'i kaba yem, %2-2.5'u tane yemlerdir.

600 x 0.005 = 3 kg kaba yem,  600 x 0.02 veya 600 x 0.025 = 12-15 kg tane yem tüketmektedir.

Bu miktarlar şu şeklide olabilir;

örnek 1

örnek 2

örnek 3

örnek 4 

1 kg yonca kuru otu

1 kg yonca kuru otu

2 kg yonca kuru otu

1.5 kg saman 

2 kg saman

2 kg saman

1 kg saman 

4 kg mısır slajı

6 kg besi geliştirme yemi( 14 proteinli 2700 enerjili besi yemi)

8 kg besi bitirme yemi(13 protein 2850 enerji)

750 gr pamuk tohumu küspesi ( 28-32 protein)

750 gr kepek 

6 kg arpa

2 kg arpa

750 gr ayçekirdeği küspesi (28-32 protein)

750 gr pamuk tohumu küspesi (28-32 protein)

50-100 gr vitamin ve minarel premixi + 50 gr soda

2 kg mısır

8.5 kg arpa 

750 gr ayçekirdeği küspesi (28-32 protein)


50-100 gr vitamin ve minarel premixi + 50 gr soda

2 kg mısır

 7.5 kg arpa



50 gr soda +50 gr tuz + 50 gr mermer tozu + 50-100 gr vitamin ve minarel premixi

2 kg mısır




50 gr soda +50 gr tuz + 50 gr mermer tozu + 50-100 gr vitamin ve minarel premixi


4-Besi Danası Günde Ne Dadar Kilo Almaktadır?

Günlük alınan canlı ağırlık kazancı ırk, yaş, mevsim, yetiştirme tarzı, günlük yedirilen miktar, hastalıklar vb. gibi birçok sebepten dolayı değişmektedir. Yaz boyu merada otlamış ve hiçbir şekilde tane yem tüketmemiş bir besi danasını kış ayı boyunca kısa ve yoğun bir besi proğramına alındığında günlük canlı ağırlık artışları 2.5-3 kg'ı bulabilir. Yaz ayında 15-16 aylık bir dana ise sıcaklık stresi sebebiyle 1 kg canlı ağırlık da kazanabilir.

Irk ise yine canlı ağırlık kazanabilmedeki en önemli faktördür. Etçi ırklar ortalama olarak 1.6 kg-2.2 kg arasında canlı ağırlık kazanabilirken, simental-montofon-mondbeliard gibi kombine ırklar 1.4-1.9 kg arası, Holstein danalar 1.2-1.7 kg arası, etçi ırklar ile melezi danalar ise çok çeşitlilik göstermekle beraber ortalama 1.4-2.0 kg arasında değişen canlı ağırlık artışları göstermektedir. Üreticilerimiz karkas hesabı yaparken canlı ağırlık üzerinden %52-58 üzerinden oranlama yapabilirler. 1500 gr canlı ağırlık kazanan bir dana %55 randıman üzerinden, 1500 x 0.55 = 825 gr karkas ağırlığı kazanır.

5-Yemden Yararlanma Oranı Nedir?

Yemden yararlanma oranı besiye alınan bir hayvanın 1 kg canlı ağırlık kazanması için ne kadar yem tüketmesi gerektiğinin oranıdır. Yemden yararlanma oranı ne kadar az çıkarsa o hayvan o kadar iyi bir performansı var yorumu yapılabilir. Yemden yararlanma oranı hayvanın; yaşı, ırkı, cinsi, kondüsyonu, çevre şartları, beslenme gibi bir çok faktörle ilişkilidir. Etçi ırklarda yemden yararlanma oranı düşüktür, aynı zamanda genç hayvanlarda da yemden yararlanma oranı yaşlılara göre daha düşüktür, yani daha az yiyerek daha fazla kilo alırlar. 


Use of the information/advice in this guide is at your own risk. The Farmow and its employees do not warrant or make any representation regarding the use, or results of the use, of the information contained herein as regards to its correctness, accuracy, reliability, currency or otherwise. The entire risk of the implementation of the information/ advice which has been provided to you is assumed by you. All liability or responsibility to any person using the information/advice is expressly disclaimed by the Farmow and its employees.