Şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki tohum, ülkenin stratejik silahıdır. Dışa bağımlılığın azalmasında, ülkeler arası yaşanabilir olası krizlerde, ticaretin yapılmadığı durumlarda şüphesiz ki tohumlar bizim kurtarıcımız olacaktır. Diğer bir ifade ile ülkemize ait olan tohumları, gıdada bağımlılığın ve açlığın önüne geçecek yegâne kaynaklardan birisidir. Bununla birlikte yetiştirilen ürünlerin çeşitlerine göre azalan ya da sabit kalan tarım arazilerimiz mevcut. Bizlere düşen görevlerden birisi ise artan nüfusa bağlı olarak, birim alandan elde edebildiğimiz kadar yüksek verim oluşturmaktır. Sulama, gübreleme ya da ilaçlama gibi verime önemli derecede katkı sağlayan unsurlarımız olsa bile, kullandığımız tohum kaliteli olmadıkça, sayılan tüm avantajlar dezavantaja dönüşüp, hepsi cebimize zarar verecektir. Tohumun canlılığı, çimlenme gücünün yüksek olması gibi kriterler, yetiştiricilikte aranan şartlarda ön plana çıkıyor. Özellikle de hububat yetiştiriciliğinde verim ve kaliteyi arttırmanın başlıca yolu, iyi tohumluk kullanmaktan geçmektedir.

İşte tam da burada sertifikalı tohumluk kullanımı devreye giriyor.

Sertifikalı Tohumluk Nedir?

Tescillenmiş veya üretimi izin verilen çeşitlerin, bazı kontrollerden ve aşamalardan geçtikten sonra standartlara uygunluğu belirtilen, ambalajlanan ve etiketlenen tohumluklardır.

Peki, ıslah edilmiş bu çeşitlerin üreticilere sağladığı yararlar nelerdir,  sertifikalı tohumlukların arazi kullanımı, maliyet ve iş gücü açısından ne gibi avantajları var, bunlara bakalım.

Neden Sertifikalı Tohumluk Kullanmalıyız?

• Sertifikalı tohumluklarda verim ve kalitede artış gözlenir.
• Ürün verimi arttığı için tohum maliyeti düşer, daha fazla kazanç sağlanmış olur.
• Islah edilmiş tohumlar oldukları için bitki besin elementleri ve sudan faydalanma kabiliyeti daha fazla gelişmiştir.
• Sertifikalı tohumlukların tohumluk safiyeti yüksektir. Diğer bir deyişle kullanılacak tohumluğun içinde, yabancı tohum ya da yabancı madde minimum düzeydedir.
• Bitkilerin gelişmesinin aynı dönemde olması, bitkinin çapalama ve sulama gibi bakımlarını, zaman ve iş gücü açısından kolaylaştırmaktadır.
• Sertifikalı tohumlarda olgunlaşma (çevre şartları da etkilidir) eş zamanlı olduğu için hasatta kolaylık sağlanır.
• Sertifikalı tohumlukların çimlenme kabiliyeti yüksek olduğu için atılan her tohumun çimlenmesi olasıdır. Tohumdan kaynaklanan çıkış hataları görülmez. Bu da arazinin boş kalmamasını ve az tohumla daha kaliteli ürün elde edilmesini sağlar.
• Aynı zamanda olgunlaşma gibi çıkışta eş zamanlılık vardır, arazide çıkış aksaklıklarından kaynaklanan dalgalanmalar görülmez.
• Üreticiler, sertifikalı tohumluk kullandıkları takdirde, tohum miktarına göre devletten destekleme ödemesi almaktadır.
• Sertifikalı tohumlar ilaçlanıp kalibre edildiğinden dolayı, tohumla taşınan hastalıklardan arî bir şekilde üretim yapılması mümkündür.

Sertifikalı Tohumluk Sınıfları Nelerdir?

Tohumların üretilmesinde takip edilen döl sırasına göre tohumluk sınıflandırılması yapılır. Bunları kısaca açıklayalım.

Elit Tohumluk

Çeşidin ilk kaynağıdır. Kıymetli ve çok az miktarda bulunur.  Doğrudan doğruya ıslahçı ya da yetkili kuruluş tarafından kontrol edilen ve diğer sınıftaki tohumlukların kaynağı olan tohumluk sınıfıdır. Çiftçiye dağıtılmaz. Orijinal tohum elde etmek için ekilir.

Beyaz etiketle etiketlenir ama kuşak rengi mordur.

Orijinal Tohumluk

Orijinal tohumluk sınırlı miktarda bulunur. Islahçı, çeşit sahibi veya bunların yetki verdiği araştırma kuruluşları tarafından üretilir. Elit tohumluktan veya kendisinden elde edilen, çeşit safiyeti ve sağlığını devam ettiren, araştırma, ıslah, deneme kuruluşlarında veya bu kuruluşların denetimi altında yetiştirilen tohumluktur. Kendisini ve sertifikalı tohumluğu elde etmek için ekilir.

Tamamı beyaz etiketle etiketlenir.

Sertifikalı Tohumluk

Özel ve resmi tohumculuk kuruluşlarının kontrolü altında yetiştirilir. Ticari olarak üretilen ve üreticilere satılan tohumluk sertifikalı tohumluktur. Yapılan tarla ve ve laboratuvar kontrolleri sonucu sertifikalı tohumluk standartlarını tutar. Kendi içinde sınıflara ayrılır. Sertifika I tamamen mavi, sertifika II ve III ise tamamen kırmızı etiket ile etiketlenir. Orijinal tohumdan üretilerek çiftçiye dağıtılır.

Atalık tohumların tescilini, Bakanlığa bağlı olan çeşitli enstitüler yapıyor ve bu şekilde satışa sunuluyor. Üreticilerimiz sertifikalı yerli tohumlarımızı, TİGEM gibi Bakanlığa bağlı kurumlardan temin edebilirler.

TİGEM’de Üretilen Yem Bitkilerine Yönelik Sertifikalı Tohumlarımızdan Bazıları

Yonca: Bilensoy 80, Gözlü 1, Nimet

Adi Fiğ: Alper, Cumhuriyet 99, Selçuk 99

Macar Fiğ: Altınova 2002, Seğmen 2002, Tarm Beyazı 98

Korunga: Fatih, Emre, Koç 1461, Özerbey 03