Stomatitis Nedir?

Ağız mukozası yangısına denir. Ağız mukozası yangısı birden çok etkenden ileri gelmektedir.

Bu etkenleri 3 başlık altında inceleyelim.

1 - Fiziksel Etkenler: Koyunların yemiş Olduğu yabancı cisim dikenli, ağzına Almış Olduğu darbeler, mide İçeriği alırken, özellikle kuzuların sütlerinin sıcak içirilmesi sırasında ağız mukozasının irrite Olması ağız mukozası yangısına sebep olur.

2 - Kimyasal Etkenler : Koyunlar meraklı için her şeyi yemeye çalışır. Ahır bölgesinde unutulmuş yakıcı pomatları, ilaçları yemesi ya da yalaması sonucu ağız mukozası yangısına sebep olur.

3 - Enfeksiyon hastalıklar: Bir çok hastalık ağız mukozasına sebep olur. Bu hastalıklar bakteriyal ve viral olmak üzere 2'ye ayrılır.

Bakteriyel Hastalıklar Nelerdir?

Aktinobasilloz (üst çene lenf yumrularının şişmesi).

Viral Hastalıklar Nelerdir?

Mavi dil, Şap, Çiçek, Koyun Vebası, Ektima.

Ağız Mukozası Yangını Nasıl Tanırız?

Koyunların iştahında azalma olur veya kaybolur. İştah olduğu zamanlar da ise koyunlar yumuşak yemleri tercih ederler. Ağızdan salya akıntısı olur. Ağız mukozasına baktığımızda kızarıklık dokunduğumuzda ise sıcaklık ve hayvanın ağrı hissetmesi.

Enfeksiyona Bağlı Hastalıkların Ayırıcı Tanıları Nelerdir?

Aktinobasilloz: Halk arasındaki diğer ismiyle Tahta Dil hastalığı olarakta geçer. Koyunlarda aktinobasillosis hareketsiz sporsuz gram negatif bakterilerin oluşturduğu bir hastalıktır. Bu bakteriler sağlam deriden geçemezler. Dış postalarda hemen ölürler. Koyunlarının sunumu düşmesi sonucu dudakların dış derisi ve ağız mukozasında enfeksiyon oluşur.

Mavi Dil: Sineklerin bulaştırdığı viral bir hastalıktır. Bu hastalık birçok dezenfektana dirençlidir. Örneğin; Sodyum Karbonata dirençlidir. Koyunlarda cevabı bu hastalık en çok merinos gibi ince yapağılı ırklarda ve etçi ırklarında daha şiddetli görülmektedir. Koyunlarda ilk olarak 42 derece ateş ve 5-6 gün sürer. Köpüklü kanlı salya akıntısı, başlangıçta şişme, koyunlarda yavru atmaya, ağız burun kanamalar şişkinlikler görülür.

Şap: Enfekte olan koyunların salyası ve burun akıntısının diğer hayvanlara bulaşmasıyla viral bir hastalıktır. Bu hastalığın koyunlarda ki ölüm oranı% 1 ken kuzularda ki ölüm oranı% 92 'ye kadar ulaşabilir. Yani kuzular nu hastalıktan daha çok etkilenir. Gebe koyunlar da yavru atma görülür. Koyunların ağzından tek parça salya akar. Şap hastalığına yakalanana koyunlar da sürüden geride kalır topallayarak yürür. Diş etlerinde içlerinde lezyonların yeri. Sığır sığırlara göre hafiftir. Koyunlarda şapın ayaklarda ki belirtileri ön plandadır.

Çiçek: Kontamine bulaşan viral bir hastalıktır. Bu hastalık salya ve burun akıntısı diğer hayvanlara temas ve süt ile de bulaşma sağlar. Bulaşması küresel koyunlarda ağızlaşma dışında deride de kabuklaşma beraber gözı akıntısı, akıntısı, güçlüğü, öksürük, zayıflama, yapağı kaybı, koyunlarda yavru atma görülür. 

Koyun Vebası: Sineklerin bulaştırdığı viral bir hastalıktır. Enfekte olan koyunlar etkeni salyaları ve dışkılarıyla diğer hayvanlara bulaştırır. Hasta olan koyunlar da ise iştahı azalır. Anormal bir sekilde seröz bir sekilde akıntısı gelir. Ağızda nekrotik odaklar bununla birlikte kötü koku ve ülserasyon görülür. Bu belirtilerin yanında nefes alma vermede zorluk gebe koyunlarda yavru atma vulva lezyonlar görülmektedir.

Ektima: Koyunların dikenli bulaş yemesi ağız ki yaraların enfeksiyon kapması sonucu viral bir hastalıktır. Yavru kuzularda daha çok görülür. Ağızın birleşim yerinde nohut tarzı lezyonlar oluşur ve bir süre sonra bu nohut lezyonlar heryerini kaplar. İleri safhalarda lezyonlar dişetleri ve sert damağa kadar yayılır.

Ağız Mukozası Yangını Nasıl Tanırız?

Koyunların ağız boşluğu muayenesi ile teşhis koyarız. Muayene mutlaka eldiven kullanmalıyız. Bu muayenede ağız mukozasında lezyonların kızarıklıkların görülmesi hayvanın ağzından ve burnundan anormal akıntı yemleri isteksiz yemesi ya da yemleri yerken yumuşak yemler tercih etmesi ile tanısını koyarız.

Ağız Mukozası Yangını Nasıl Tedavi Ederiz?

Yumuşak gıdalar vermelidir. Ağız bölgesini% 3luk borik asit, gliserin içeren kremler spreyler kullanılmalıdır. Şiddetli olaylarda geniş spektrumlu antibiyotik ve ağrı kesici kullanılmalıdır. Eğer kendi yem yiyemiyorsa serum takılmalıdır

Ağız Mukozası Yangısı Hastalığından Korunmak İçin Neler Yapmalıyız?

Koyunlara aşılama takvimi oluşturulup aşılama yapılmalıdır. Fiziksel, kimyasal etkenlere dikkat etmeyin. İşletmeciler beslenme hakkında bilgilendirilmelidir. Dikenli otlar verilmemelidir.