Ektima Nedir?

Ektima hastalığı, keçiler ve genç koyunlarda görülen, virüslerin sebep olduğu bulaşıcı bir deri hastalığıdır. Çiçek hastalığına benzer. Derinin kılsız bölgelerinde dudaklarda, göz çevresinde, kulaklarda, üreme organlarında, erişkin koyunlarda memede ve tırnak aralarında yaralara sebep olur.

Ektima hastalığına yakalanan hayvanlar bakteriyel hastalıklara daha açık hale gelir. Bakteriyel hastalıklarla birlikte görüldüğünde daha ciddi olabilir. Hastalık, hayvanlardan insanlarada bulaşabilmektedir. Ülkemizde oldukça yaygındır. Genellikle ilk bahar ve yaz aylarında daha sık rastlanır.

Ektima Hayvanlarımıza Nasıl Bulaşır?

Ektima hastalığına sebep olan virüs Parapoxvirus’tür. Bulaşma oranı oldukça yüksektir. Ölüm oranı ise yetişkinlerde düşük kuzularda ise daha yüksek olabilir. Bu virus dış etkenlere ve çevre şartlarına oldukça dayanıklıdır. Kalın ve kurumuş yara kabuklarında uzun yıllar hasta etme özelliğini korur. Yüksek sıcaklıklara çok dayanıklıdır.

Hasta hayvanlardan diğer hayvanlara bulaşma direkt temasla olur. Bunun yanı sıra hastalık etkeninin bulunduğu ağıl, otlaklar, hayvan bakıcıları, kullanılan araç ve gereçlerde bulaşmaya sebep olmaktadır.

Ektima İnsanlara Nasıl Bulaşır?

Ektima hastalığı, İnsanlara, enfeksiyonu taşıyan hasta hayvanlardan ve hayvan ürünlerinden yün gibi temas yoluyla bulaşır. İnsandan insana bulaşma nadir görülür. Veteriner hekimler, çobanlar, hayvan yetiştiricileri, kasaplar ve yün kırkıcıları risk grubunu oluşturur. Genellikle eller, bilekler ve kollarda yaralar oluşur. Yaralar ortasında kırmızı ve çevresinde beyaz halkalar şeklindedir. Bu belirtileri görüldüğünde hekime danışmak gerekir.

Ektima Kendini Nasıl Belli Eder?

Ektima hastalığı, mevsimsel bir özelliğe sahiptir. Genellikle ilk bahar ve yaz aylarında görülür. Hastalığa sebep olan virus hayvan vücuduna girdikten 4-8 gün sonra belirti göstermeye başlar. 4 şekilde kendini gösterir.

Labial (Dudak) Formu: Hayvanların dudaklarında nohuttan ufak sarımtırak püstüller ve kabarıklıklar oluşur. Bu yaralar dudaklardan buruna kadar, göz kenarlarında yüzün çeşitli kısımlarında büyüyerek yaralar oluşturur. Bu yaralar koyu renklidir. Yara kabukları kendiliğinden düşebildiği gibi kabuklar bazen kolaylıkla bazen de zorla kaldırılabilir. Oluşan hafif yaralar iz bırakmadan 2-3 hafta içerisinde iyileşebilir.

Podal (Ayak) Formu: Ağız formuyla aynı zamanda görülebilir. Tırnağın biraz üst kısmında değişiklikler olabilir. Daha sonrasında koyun ve kuzular ayakta duramaz hale gelirler. Topallık görülür. Bakteriyel etkenlerle birlikte görülürse ayakta iltihaba sebep olabilir.

Genital (Üreme Organlarında) Formu: Diğer formlara göre daha az görülür. Yaralar ve kabuklaşmalarla rahim iltihabına sebep olabilir. Bacakların iç kısmında kılsız bölgelerde, memede ve üreme organlarında deride tuhaflık olduğu yetiştirici tarafından fark edilebilir. Kimi zamanda herhangi bir yara oluşumu görülmeden yavru atılmasına sebep olabilir.

Malignant (Kötü Huylu) Formu: Genellikle kuzu ve yaşlı koyunlarda görülür. Deride ki yaralarla birlikte iç organlarda değişikliklere sebep olabilir. Sebebi ise ektimayla birlikte diğer bakteriyel hastalıkların varlığıdır. Hayvanlarımızda ateş, ödem ve akciğerlerde iltihaba sebep olur. Hayvanın genel durumunu çok bozmazsa 3-4 hafta içinde iyileşme görülür.

Ektima Hastalığının Tedavisi Var Mıdır?

En doğru karar bir veteriner hekime danışmaktır. Viral bir hastalık olduğu için doğrudan hastalığa yönelik bir ilacı yoktur. Oluşabilecek diğer bakteriyel hastalıklara karşı antibiyotik kullanımı yarar sağlayabilir. Ağız formundan dolayı beslenme güçleşir bu dönemde yumuşak gıdalar verilmelidir. Kuzulara daha özenli davranmak kuzu ölüm oranlarını düşürür. Yara kabukları kaldırıldıktan sonra antibiyotikli kremler ve antiseptik solüsyonlarla yara temizlenmelidir. Ayakta oluşan yaralar için antiseptiklerle temizlenip, antibiyotikli krem ve spreyler kullanılabilir.

Ektima Hangi Hastalıklarla Karışabilir?

Her ne kadar çiçek hastalığına, şap hastalığına, mavi dil hastalığına ve ayak hastalıklarına benzetilse de belirtiler dikkatle incelendiğinde diğerlerinden kolayca ayırt edilir. Yine de bir uzmandan yardım almak hastalığın seyrini olumlu yönde değiştirmede ve erken tanı konulmasında büyük önem taşır. Tam olarak ayrılması için laboratuvarda ve mikroskop altında incelenmesi gerekir.

Ektima Hastalığıyla Nasıl Mücadele Ederiz?

Hastalık görülmeye başlandığında hasta koyun, kuzu ve keçilerin sağlıklı diğer hayvanlardan ayrı tutulmasına dikkat etmeliyiz. Ayırma işleminden sonra bilindiği üzere yapmamız gereken aşılama işlemidir.

Sağlam hayvanlarımızı aşılamalıyız. Hastalıktan oluşan lezyonların yani yaralardaki oluşan kabukları takip edebiliriz. Oluşan yara kabuklarının kaldırılarak yaraların antiseptikle yıkanmasını sağlamalıyız.

Hayvanımızda ektima hastalığı görüldüğünde koruyucu olarak antibiyotik kullanılmalıdır. Hastalık insanlara bulaşabildiği için yetiştiriciler olarak kendimizi korumalıyız. Tehlikede olan veteriner hekimler, çobanlar, yün kırkımı yapan insanlar ve kasaplar daha çok dikkat etmelidir.

Ektima Hastalığının Ekonomik Önemi Nedir?

Hastalıkta her ne kadar ölüm oranı az olsa da kuzu kayıpları görmek muhtemeldir. Üreme organlarında görülen formunda belirttiğimiz gibi yavru atmaya sebep olabilir bu da yetiştirici için ciddi kayıplara sebep olabilir. Sürüye bulaşma olmadan gerekli önlemleri almak bizi birçok masraftan kurtaracaktır.