Tahıllar buğdaygillerden hasat edilen ürünler olarak tanımlanır. Tahıllar Türk toplumunun temel besin kaynağıdır. Türkiye'de enerjinin % 80 e yakını tahıllardan karşılanmaktadır. Tahıllar karbonhidrat bakımından zengin içerikli olduğu için en fazla enerji veren besin grubu olan karbonhidrat grubunda yer alırlar. Tahıllar, B vitamini ve diğer vitamin grupları, mineraller bakımından  besleyici özelliğe de sahiplerdir. Bütün bu sebeplerden ötürü Tahıl grubu ürünleri Dünya'da en geniş ekim alanına sahiptir. Dünya'nın her yerinde yaygın olarak tüketilen ve geniş ekim alanlarına sahip bu besin grubu, tane verimini yarı yarıya olumsuz etkileyen Göçerten Hastalığını ve hastalıkla mücadele yöntemlerini gelin hep birlikte tanıyalım…

Göçerten (Karabacak) Nedir? 

Karabacak adıyla bilinen bu hastalık, dünyada tahıl köklerine  en fazla zarar yapan hastalıktır. Kışlık ekilen tahıllarda zarar daha fazladır. Çünkü hastalık etmeni toprak kaynağı bir mantardır. Fungus (Mantar), buğdayda tepe, kök ve dip çürüklüğüne sebep olur. 10.000 kökün 1 kökünde fungus etmeninin olması, bulaşıcı olması nedeniyle diğerler köklere geçmesi ve zarara uğratması açısından kaçınılmazdır. Kökleri enfekte ederek kardeşlenmeyi ve kök gelişimini engeller.

Hastalığı Teşvik Eden Durumlar Nelerdir?

• Bitkilerin azot bakımından yetersiz olması 
• Yetersiz münavebe
• Tohumun erken çimlenmesi
• Kardeşlenme ve ileriki dönemlerde yağış fazlalığı hastalığı teşvik etmektedir.

Hastalık Belirtileri Nelerdir?

Erken gelişim döneminde bitkide bodurluk ve açık renklilik görülür. Bu belirtiler her zaman direkt farkedilemez. Besin elementi noksanlığı veya kuraklık belirtileriyle karıştırılabilir. Bu aşamada erken gelişim dönemindeki bodur ve açık renkli bitkilerin köklerine bakılır. Kökü incelenmesiyle kahverengi –siyah lezyonlar bitkinin hasta olup olmadığını açığa çıkarır.

Hastalık Ekonomik Açıdan Verimi Nasıl Etkiler?

Kök boğazında bulunan kahverengi ve siyah lekeler 2. ve 3. Boğuma kadar çıkmaktadır ve bu durum bitkinin yatmaya eğilimli olmasını sağlar. Hastalık kardeşlenmede azalmaya neden olur. Çiçeklenme ve tane olum döneminde erken olgunlaşma, beyaz başak oluşumu ve erken ölümlere   yol açmaktadır. Hastalık belirtileri görüldüğü andan itibaren sağlıklı bitkiden elde edilecek tane miktarının yarısı kadar olmaktadır. Hastalık etmeni bitkide % 20-40 ürün kaybına sebep olmaktadır. Bu durum verimi olumsuz etkilemektedir.

Hastalık Ülkemizde Hangi Bölgelerde Yaygın Olarak Görülür?

Ülkemizde Çukurova ve Trakya Bölgesinde fazlaca görülürken, son zamanlarda İç Anadolu Bölgesinde de görülmeye başlanmıştır.

Göçerten Hastalığının Konukçuları Nelerdir?

Buğday, arpa, tritikale, çavdar, yulaf, tek ve çok yıllık çim bitkileri bu hastalığın konukçularıdır.

Hastalıkla Nasıl Mücadele Edebiliriz?

Hastalıkla kültürel ve kimyasal olarak mücadele olabilir ama bizim için önemli olan kültürel mücadele yöntemleridir.

Göçerten Hastalığında Kültürel Mücadele Yöntemleri Nelerdir?

• Kışlık ekilen tahıllarda zarar daha fazla olduğu için erken ekimden kaçınılmalıdır.
• Erken ekilen buğdayda hastalığın iki kat daha fazla olduğu gözlemlenmiştir.
• Hastalığa dayanıklı çok fazla çeşit olmadığı için kültürel mücadele ayrı bir öneme sahiptir. Bu yüzden orta dayanıklı çeşitler tercih edilmelidir.
• Azot gübresi toprağa kontrollü bir şekilde verilmelidir.
• Toprak alkaliliği azaltmak için  daha çok amonyum sülfat kullanılmalıdır.
• Hastalığın görüldüğü arazilerde Göçerten Hastalığının konukçu bitkileri ile münavebe yapılmamalıdır.
• Yağ bitkileri, baklagil yem bitkileri gibi konukçusu olmayan bitkilerle münavebeye sokulmalıdır.
• Buğday ile akraba olan yabancı otlar tarladan uzaklaştırılmalıdır.
• Hasta olan bitki artıkları tarladan uzaklaştırılıp, imha edilmelidir. Bulaşıcı özelliği olması nedeniyle gerekli en önemli hususlardan biri budur.
• Hasattan sonra tarla temizliği çok iyi yapılmalıdır.
• Tarlada bulaşıcı hastalık etmeni kalmamalıdır.
• Seyrek ekim hastalık etmenini azaltıcı etkiye sahiptir.
• Bu sebeple yapılacak seyrek ekim hastalığı azaltmaya yardımcı olacaktır.