Salmonella Nedir?

Salmonella dünyada yaygın olarak görülüp birçok ekonomik kayıplara sebep olan, zoonoz, antibiyotik dirençliliği yüksek, Enterobacteriacae ailesini bir üyesi olan gram negatif bir bakteri türüdür. En yaygın bulaş yolu dışkının ağızdan alınması yoludur. Salmonella türleri laboratuvar ortamında kolaylıkla üreyebilmektedir. 2500’ü aşkın serotipi bulunmasına rağmen kanatlılarda en çok görülen ve soruna sebep olan türleri Salmonella pullorum, Salmonella enteritis ve Salmonella gallinarum türleridir. Paratifo etkeni insanlarda hastalığa sebep olan zoonoz bir tür olması açısından önemlidir.

Salmonella’nın Tarihçesi

Salmonella typhi ilk olarak 1880 yılında insanlarda tespit edilmiştir. İlk izolasyon 1884’te Gaffky tarafından yapılmıştır. 1925 yılında Salmonella serolojik testler ile sınıflandırılmaya başlamıştır. Salmonella adını Amerikalı patalog olan Daniel Elmer Salmon tarafından almıştır. Ancak bakteriyi ilk keşfeden ortağı Theobalt Smith’tir.

İnsanlarda Gıda Zehirlenmesinde Salmonella’nın Önemi Nedir?

Dünya genelinde tavuk eti ve ürünlerini tüketimi artması ile birlikte zoonoz hastalıkların görülme oranı artmıştır. Bazı Salmonella türleri insanlarda gıda zehirlenmesine yol açmaktadır. Bunlardan en bilinenleri Salmonella enteritidis ve Salmonella typhimurium’dur. Bunların en önemli sebeplerinin başında iyi pişmemiş gıdaları tüketmek ve çapraz kontaminasyon gelmektedir. İnsanlarda başlıca tipik belirtiler; ateş, kusma, ishal, karın ağrısı, mide bulantısıdır. Belirtiler bazı durumlarda uzun sürebilmektedir. Genellikle tedavi gerektirmemektedir. Hastalar 2-3 gün içerisinde iyi seyir göstermeye başlamaktadır. Ölüm çok nadir görülmektedir. Bu süreçte ishal ile kaybedilen sıvı miktarını yerine koymak için bol bol su tüketilmelidir. Sindirimi kolay besinler tercih edilmelidir. Çok ağır olgularda farklı tedavi seçenekleri uygulanmaktadır.

Pullorum (Beyaz İshal) Hastalığı Nedir?

Tavuk sürülerinde önemli ekonomik kayıplara neden olan özellikle yumurtacı sürülerde yumurta veriminin düşmesine neden olan, beyaz ishal olarak da bilinen bu hastalığın etkeni Salmonella pullorumdur. Çok yüksek bir mortalite oranına sahiptir. Etken dışkıda canlılığını çok uzun süre koruyabilmektedir. Bulaşma direkt veya dolaylı kontaminasyon, doğrudan yumurta yolu ile olabilir.

Pullorum Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Hastalarda beyaz ishal görünümü tipik bir görüntüdür. Genellikle hastalıktan etkilenen civcivler bir arada ve ısı kaynağına yakın şekilde toplanır, gelişmeleri diğer hayvanlara göre geride kalmıştır. Hasta hayvanlarda anoreksi, halsizlik, depresyon, dehidrasyon, yemeğe isteksizlik, kloakaya yapışık dışkı kalıntıları, soluk alma, vermede güçlük ve bazı durumlarda topallık görülebilmektedir.

Pullorum Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Klinik bulgular ve ölüm sonrası bulguları değerlendirilir, serolojik ve kültür testleri teşhiste kullanılır.

Pullorum Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Klinik belirtiler gözlenir gözlenmez bir veteriner hekime başvurulmalıdır. Veteriner hekim mevzuata uygun olarak işletme sahibini yönlendirir. Kümesteki altlıklar ve kontamine ekipmanlar dezenfekte edilerek değiştirilir. Bağırsak florasını güçlendirmek için yardımcı takviyelere başvurulabilir.

Pullorum Hastalığında Korunma Nasıl Olmalıdır?

Her kullanımdan önce kuluçka makineleri ve ekipmanları dezenfekte edilmeli. Vektörler kontrol altına alınmalıdır. Ölmüş hayvanların karkasları uygun yollarla imha edilmeli. İşletme çalışanları gerekli hijyen kurallarına uymalı ve dikkat etmeli, hijyen koşullarına dikkat etmeyen çalışanlar ve ziyaretçiler bulaş riskini arttırmaktadır. Tavuk sürüleri aşılanmalı. Aşılanan sürülerde Salmonella hastalığının büyük oranda azaldığı tespit edilmiştir.

Kanatlı Tifosu Nedir?

Etken Salmonella gallinorumdur. Her yaştaki hayvanda görülse de yetişkinlerde daha sık görülmektedir. Bakteri iklim şartlarına dayanıklı olarak aylarca hayatta kalabilir ancak dezenfektanlara karşı hassastır. Hasta hayvan bakteriyi dışkı ve salya ile etrafa saçmaktadır. Sağlıklı hayvanlar hastalığı kontamine olmuş ekipmanlar, gıdalar, yumurta, gübre ile almaktadır. Bir diğer bulaşma yöntemi hasta tavukların etkeni yavru civcivlere aktarmasıdır. Bu açıdan damızlığa alınacak civciv sürüleri büyük önem taşımaktadır. Ayrıca kırmızı akarlar bulaş açısından potansiyel kaynaklardır.

Kanatlı Tifosu Belirtileri Nelerdir?

Yeşil ve sarı renkli bir sulu ishal, halsizlik ve durgunluk hali, depresyon, iştahta azalma, yumurta veriminde düşme, tüylerde kabarma, dehidrasyon hali, ibiklerde morarma, solunumda zorlanma görülebilir.

Kanatlı Tifosu Nasıl Teşhis Edilir?

Klinik bulgular ve ölüm sonrası bulguları göz önüne alınarak değerlendirilir. Sürülerde serolojik ve kültür testleri kullanılır.

Kanatlı Tifosu Nasıl Tedavi Edilir?

Klinik belirtiler görülür görülmez bir veteriner hekime başvurulmalıdır. Veteriner hekim mevzuata uygun şekilde işletme sahibini yönlendirir.

Kanatlı Tifosunda Korunma Nasıl Olmalıdır?

Aşılar koruyuculuk açısından önemlidir. Kontamine ekipmanlar ve bulaş alanları dezenfekte edilmelidir. Vektörler kontrol altına alınmalıdır. Hijyen koşullarına önem gösterilmeli ve uyulmalıdır. Hijyen koşullarına dikkat etmeyen çalışanlar ve ziyaretçiler bulaşmayı arttırmaktadır.

Pullorum ve Tavuk Tifosu İhbarı Mecburi Hastalık Mıdır?

TC Tarım Orman Bakanlığı 2011/27823 sayılı İhbarı Mecburi Hayvan Hastalıkları ve Bildirimine ilişkin Yönetmeliği’ne göre Pullorum hastalığı ve Tavuk tifosu ihbarı mecburi hastalıklar listesindedir. Tespit edilen sürülerde mevzuata uygun şekilde yönlendirmeler yapılır.

Paratifo Hastalığı Nedir?

Paratifo hastalığı Salmonella pullorum ve Salmonella gallinarum dışındaki Salmonella türlerinin sebep olduğu bir hastalıktır. Başlıca etkenler Salmonella enteritidis ve Salmonella typhimurium’dur. Bazı türler daha patojendir. İnsanlara da bulaşması açısından önemli bir enfeksiyondur. Buluşmaya kontamine tavuk etleri ve yumurtaların tüketimi sebep olmaktadır.

Enfeksiyonun oluşmasında hayvanın yaşı, ırkı, çevresel koşullar ve beslenme gibi durumları önemlidir. Gençler erginlere göre daha duyarlıdır. Kontamine yumurtalar bulaşmada önemli bir yere sahiptir.

Paratifo Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Ergin tavuklarda klinik belirtiler ve ölüm sonrası bulguları yoktur veya yok denecek kadar azdır. Yaygın olmamakla birlikte bazen genç hayvanlarda belirtiler görülebilir. Genç hayvanlar hastalığı atlatsa bile ilerleyen zamanlarda gelişiminde sorunlar görülmektedir. Eğer hayvanlarda belirti gözlemlenir ise; dalak ve karaciğerde büyüme görülebilir. Tüylerde kabarma, iştahsızlık, ishal, durgunluk, hayvanların gözleri kapalı, bir araya toplanması görülebilir. Yumurta veriminde düşüşler görülmektedir.

Paratifo Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Klinik ve ölüm sonrası bulguları hastalığın teşhisinde yeterli olmamaktadır. Pullorum hastalığı ve tavuk tifosu hastalığı ile karıştırılabilir. Laboratuvar uygulamaları tanıyı kesinleştirir. Serolojik ve kültür testleri uygulanabilir. Hayvan deneyleri ve bakteriyoskopi uygulanan yöntemler arasındadır.

Paratifo Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Bir veteriner hekime başvurulmalıdır. Veteriner hekim sürünün durumuna göre tedavi programı oluşturur. Duruma göre antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Genel bağışıklığı kuvvetlendirme adına vitamin ve mineral takviyeleri uygulanabilir.

Paratifo Hastalığında Korunma Nasıl Olmalıdır?

Paratifo hastalığında koruma sağaltımdan daha önemlidir. Çünkü hastalık bulaştıktan sonra tedavi genellikle olumsuz sonuçlanmaktadır. Kümeslerin, kuluçka makineleri ve ekipmanların dezenfeksiyonu düzenli olarak yapılmalıdır. Hijyen koşullarına dikkat edilmeli ve uyulmalıdır. Çalışanlar bu konuda bilgilendirilmeli ve kurallara uymalıdır. Aşılama önemlidir ve dikkat edilmelidir.

Kaynakça

thepoultrysite.com
sciencedirect.com
msdvetmanual.com
wikipedia.org
kanatlipet.com
mobil.diatek.com.tr
vermx-tr.com

Kapak Resim: Heather Lueck - Hatchit Farms