1- Mavi dil (Blue Tongue ) nedir?

2- Hastalığın  bulaşma yolları  ve ilerleyişi nasıldır?

3- Hastalığın bulguları nelerdir?

4- Hastalığın teşhisi nasıl yapılmaktadır?

5- Tedavi ve hastalıktan korunma yöntemleri nelerdir?

1- Mavi dil (Blue Tongue ) nedir?

Koyunlarda daha sık görülmekle beraber sığırlarda ve diğer çift tırnaklı hayvanlarda görülen Culicoides adı verilen sokucu sinekler tarafından bulaştırılan viral bir hastalıktır. Hastalık koyunlarda belirtilerini gösterirken sığırlarda pek fazla göstermez.

2- Hastalığın bulaşma yolları ve ilerleyişi nasıldır?

Hastalık Culicoides adı verilen sokucu sinekler tarafından bulaştırılır. Ülkemizde virusun farklı alt tipleri tespit edilmiştir. Virus  50 C° de 3 saat; 60 C° de 15 dakikada etkinliklerini yitirirler. Kimyasal ve dezenfektanlara duyarlıdır. Sokucu sinekler tarafından alınan virus koyunların kanında 4 ay kadar kalabilir. Sığırlar görünüşte sağlamdırlar ancak yine hastalığı vücutlarında taşıyabilmektedirler. Virus lenflere, dalağa , bademciğe yerleşerek çoğalır ve virusun bir çok dokuya gidebilme özelliği vardır. Dolaşım bozukluğu, kaslarda tahribat oluşumu yine bu hastalıkta görülen bulgular arasındadır. Gebe hayvanlarda anneden yavruya geçerek yavruyu etkiler ve gebeliğin 5-6. haftasında yüksek tehlike oluşturur. Yavruya anneden geçen bu virus yavru doğduktan sonra bazı anomalilerin oluşumuna da neden olmaktadır. Bunlara örnek; yavruların başlarının büyük olması, beyinciklerin gelişmemesi, ön ayak ve çene kemiklerinin kısa olması gibi. Culicoides adı verilen bu sokucu sineklerin 7 gün içerisinde virusu vücutlarında üretip hastalık oluşturma ve başka hayvana bulaştırma özellikleri bulunmaktadır.

3- Hastalığın bulguları nelerdir?

Hastalık bulgularını maddeler halinde sıralayacak olursak

• Hasta hayvanların sürünün gerisinde kalması

• Durgunluk ve halsizlik

• Ağız içinin başta kırmızı görünümde olması

• Hastalığın şiddetli olduğu zamanlarda dilde, diş etinde ve damakta yaralar

• Ağır olaylarda dil ve dudaklarda morarma (Mavi Dil)

• Baş ve boyunda ödem

• Açık renkten daha koyuya dönen hatta kan olabilen burun akıntısı

• Solunum güçlüğü

• Göz yaşı akıntısı

• Bazen ishal ve dışkıda kan

• Tırnakta hassasiyet, tırnağın belli bölümlerinde kırmızı alanlar

• Gebe hayvanlarda gebeliğin başında yavru atma

• Solunum sistemine ait bozukluklar

• Zayıflama

• Ciddi durumlarda hayvanlarda boynun bükülü vaziyette olması

Sığırlarda koyunlar kadar belirtiler net olmasa da yine aynı bulgular mevcuttur.

4- Hastalığın teşhisi nasıl yapılmaktadır?

Veteriner hekimler kontrolünde net teşhis yapılmalıdır. Hasta hayvanla açıldığında (Nekropsi) bulgular; ön mideler ve bağırsakta , kalpte hastalığa ait bazı bulgular gözlenir. Baş bölgesi ödemlidir. Bunun dışında yapılan bazı laboratuvar bulgularıyla hastalığın net teşhisi konulmaktadır.

6- Tedavi ve hastalıktan korunma yöntemleri nelerdir?

Mavi dil ülkemizde ihbari mecburi hastalıktır. Hastalığın tedavisi bulunmamaktadır.Hastalıktan korunma amacıyla hastalık mevsiminden 1 ay önce hayvanlara aşı uygulanmalıdır. Gebe hayvanlarda (gebeliğin ilk döneminde) , damızlık değeri bulunan hayvanlarda ise uygun bir repellent (sırttan dökme, püskürtme gibi) ile sineklerden korunulabilir. Sokucu sineklerle mücadele edilmelidir. Sokucu sineklerin arttığı zamanlarda bulaşıcı olan bölgelerde koyun alınmamalıdır. Hastalar sağlamlardan ayrılmalıdır. Hastalık aynı zamanda hayvanlardan insanlara geçmemektedir.