1. Home
  2. Agriculture & Livestock
  3. Forage crops
  4. How-tos
  5. Şeker pancarındaki Önemli Hastalık (Yaprak Leke Hastalığı)

Şeker pancarındaki Önemli Hastalık (Yaprak Leke Hastalığı)

Şekerpancarında Görülen Yaprak Leke Hastalığının Önemi

Dünyada şeker pancarı ekim alanlarının yaklaşık yarısında yaygınlık göstermektedir. Hastalığın şiddeti, ülkeye ve bölgeye göre değişim gösterip mücadele yapılmadığı zaman şeker pancarının kök verimini %26, şeker varlığını %13, arıtılmış şeker varlığını %18 ve şeker verimini %55 ’e varan oranlarda düşürmektedir.

Hastalık,  kullanılan ilaçlara karşı kısa sürede dayanıklılık geliştirdiği için kimyasal mücadelede farklı bir yol uygulanması ve büyük özen gösterilmesi gerekmektedir.

Şekerpancarı yaprak lekesi; dünyada şeker pancarının en yaygın ve en çok zarar veren hastalıktır.

Zararı Ne Şekilde Oluşur ? Nasıl Anlarız?

Ülkemizde üretim yılının yağış, yüksek nispi nem ve sıcaklık durumuna bağlı olarak haziran başından itibaren pancarların önce yaşlı dış yaprakları üzerinde birer daire şeklinde, orta alanı gri-açık kahverengi, çevresi kırmızı-koyu kahverengi, dar veya geniş belirgin bir dış kenarla kuşatılmış 2-5 mm çapında küçük lekeler oluşur. Yapraklardaki lekeler, hastalığın artan baskısıyla, kısa zamanda çoğalıp birleşir.

Yüzeylerinin tamamı lekelerle kaplanan yapraklar, zamanla kuruyup ölür. Ağır salgınlarda çok sayıda yaprak ölür, bitkiler yapraklarının tamamını kaybeder ve yeni yapraklar oluşur. Bunun sonucunda pancar enerjisini sürekli olarak yeni yaprak oluşturmaya harcayarak yeterli irilikte ve yeterli oran da pancar kök gelişimini gerçekleştiremez. Mevsim sonuna doğru göbek yapraklarda ve yaprak sapları üzerinde de uzunlamasına lekeler görülebilir. Mevsim sonunda, pancarın başı yukarıya doğru konik bir şekilde uzamış bir görünüm alır.

Hastalık İçin Hangi Şartlar Gerekli?

Hastalığın çıkışı ve gelişmesi, üretim yılının yağış ve sıcaklık seyri ile doğrudan ilgilidir. Gündüz 27-32°C dolayında ve gece 15-17°C dolayında hava sıcaklıkları ve her gün en az 15-18 saat %60’ın üzerindeki nispi nem koşulları enfeksiyonun başlaması ve yayılması için yeterlidir. Gece sıcaklıkları, 20°C ve üzerine çıktığında lekelerin hızlı bir şekilde artması sonucu yaprak ölümleri de hızlanır. 


Hastalığın Hızlanmasındaki Etmenler Nedir?
  •  Aylık sıcaklık ortalamasının 20 C’nin üstüne çıkması,
  •  Çok ve sık yağış alması,
  •  Yapraklarda çiğ oluşması,
  • Gündüz saatlerinde yağmurlama sulama yapılması sonrasında yapraklarda mercek görevi görmesi hastalığın tarlaya yayılmasında etkili rol oynar.

Hastalıkla Mücadeleyi Nasıl Yapabiliriz?

  •  Öncelikle hastalığa dayanıklı çeşitler tercih etmeliyiz,
  • Temiz tohum kullanılmalı,
  • Yağmurlama sulamanın gündüz yapılması, tarla seviyesinde nispi nem düzeyinin süresini uzattığı için enfeksiyonu teşvik etmektedir. Bu nedenle sulamanın gece yapılması gerekmektedir,
  • Pancarın aynı tarlada 4 yılda bir yetiştirilmesi yapılmalı,
  • Hastalığa konukçuluk yapan yani hastalığı barındıran sirken, kara pazı, horoz ibiği ve sinir otu gibi yabancı otlarla mücadele yapılmalıdır.

Hastalığı bünyesinde barındıran yabancı otları tam liste görmek istersek;

  • Ispanak,
  • Horoz ibiği,
  • Sinir otu,
  • Kara pazı,
  • Sirken,
  • Yabani marul,
  • Tarla sarmaşığı,
  • Kara hindiba,
  • Ebegümeci ve Kıvırcık labada  şeklinde sıralamak mümkündür. 

Hastalığın gelişimi için uygun koşullar oluştuğunda yukarıda belirttiğim tedbirler yeterli gelmeyebilir. Bunun için mutlaka zirai ilaçlı mücadele yapılmalıdır.  Zirai ilaçlamaya başlayabilmek için tarla kontrollerinde 100 bitkinin 5 'inde bir tane hastalık etmeni lekesi gözlenirse hemen koruyucu ilaçlamalara başlanmalıdır.


Hastalık ortaya çıkmaya başladığı dönemde yapılan zirai ilaçlama, yaprak gübrelemesi gibi uygulamaların sık sık yapılması bitki yapraklarının sürekli ıslak kalmasına ve hastalığın tüm sezon bitki üzerinde yaşamasına sebep olmaktadır. Bu şekilde hastalık şiddeti daha da artmaktadır. Bu nedenle, bu uygulamaların pancarın sulama zamanlarına denk getirilmesi, hastalığın ortaya çıkmasını engelleyecek veya geciktirecek ve şiddetini azaltacaktır. Geç ortaya çıkan ve düşük şiddette seyreden hastalık, bir kez ilaçlamayla kontrol altına alınabilecektir.

İlaç seçiminde, ilaçlamaların nasıl yapılacağı ve ilaçlamaların tekrarlanması konusunda bölgenizde bulunun İl veya İlçe Tarım Müdürlüklerinden destek alabilirsiniz. 

Written by

Çağdaş AKÇORA
Ziraat Mühendisi
All Articles
BreedsMore
IllnessesMore
Farmow App
Forage cropsMore
Use of the information/advice in this guide is at your own risk. The Farmow and its employees do not warrant or make any representation regarding the use, or results of the use, of the information contained herein as regards to its correctness, accuracy, reliability, currency or otherwise. The entire risk of the implementation of the information/ advice which has been provided to you is assumed by you. All liability or responsibility to any person using the information/advice is expressly disclaimed by the Farmow and its employees.