1- Sığır Vebası  (Rinderpest, Malkıran, Çor) nedir?

2- Hastalığın bulaşma yolları ve ilerleyişi nasıldır?

3- Hastalığın belirtileri nelerdir?

4- Teşhis nasıl yapılmaktadır?

5- Tedavi ve hastalıktan korunma yöntemleri nelerdir?

1-Sığır Vebası ( Malkıran ) nedir?

Sığır vebası son derece öldürücü bulaşıcı viral sığır hastalığıdır. Hayvanların sindirim sisteminde şiddetli kanama, yaralar oluşturan yüksek ateşle seyreden bu hastalık Morbilli virus grubuna dahildir. İlk veteriner okullarının açılmasının başlıca gerekçelerinden biri de sığır vebası olmuştur. Ülkemizde ve Dünyada üzerinde önemle durulan bir hastalıktır.

2- Hastalığın bulaşma yolları ve ilerleyişi nasıldır?

Virus sığırlarda görüldüğü gibi koyun, keçilerde de görülebilir hastalık etkenleri birbirine çok benzemesine rağmen hastalık sığırlardan koyun ve keçilere geçmemektedir. Virus dış ortama dayanıksızdır. Dezenfektanlar ve kimyasallara karşı da yine virus dayanıksızdır ve 60 C° de virus hemen ölmektedir. Dondurulan etlerde virusun hastalık oluşturma yeteneğinin devam ettiği ortaya konulmuştur. Virus salya, göz yaşı akıntısı, gaita , idrar ile başka bir hayvana geçerek hastalık oluşturmaktadır. Başlıca bulaşma yolu damlacık yolu ile birbirlerine yakın halde bulunan sığırlar arasında gerçekleşir. Hasta hayvanların sağlam hayvanlara temas etmesi de yine hastalığın bulaşmasında önemlidir. Hastalık çiftleşme yolu ile de sağlam hayvanlara bulaşabilir. Virus lenfoid dokularda, iç organlarda,kemik iliğinde, solunum ve sindirim sisteminde çoğalır ve damar yapısını bozar. Hastalık hayvanları kısa sürede etkiler ve ölüm şekillenir.

3- Hastalığın belirtileri nelerdir?

Hastalık belirtilerini maddeler halinde sıralayacak olursak;

• Hastalık çoğu zaman belirti göstermeden kısa sürede ölüme neden olmaktadır.

• Hastalığın yayıldığı hayvanlarda yüksek ateş ilk bulgudur

• İştahsızlık

• Süt veriminde ani düşme

• Geviş getirme ortadan kalkar

• Kıl örtüsü matlaşma

• Solunum ve kalp sayısı artış

• Gözde, ağızda, burunda akıntı

• Işığa hassasiyet

• Hastalığın en tipik görüntüsü ağızda kepek serpilmiş tarzda küçük yaraların gözlenmesi daha sonra bu yaraların kabuk bağlaması ve kabukların dökülmesi, ağızda şiddetli pis kokulu salya

• Benzer lezyonlar dişi üreme kanalında da gözlenir

• Hastalığın başlangıcında kabızlık daha sonra ishal şekillenir

• İshal başladıktan sonra vücut ısında azalma gözlenir

• Hastalık ilerledikçe hayvanlarda sancı belirtileri ve ıkınma hareketleri gözlenir

• Hasta hayvanlarda şiddetli sıvı kayıpları, göz küresinde belirginleşme

• Salya hastalığın ilerleyen dönemlerinde köpüklü hal alır ve hayvanlarda yatalak durum ile birlikte ölüm kısa sürede şekillenir

4- Teşhis nasıl yapılmaktadır?

Hayvanlar Veteriner hekim kontrolünde açılarak (nekropsi) iç organlar incelenir. Hastalığın kesin teşhisi laboratuvar testleri ile ortaya konmaktadır. Hastalığa benzeyen bir çok hastalık bulunmaktadır bu yüzden diğer hastalıklar elimine edilmelidir.

5-Tedavi ve hastalıktan korunma yöntemleri nelerdir?

Hastalığın tedavisi bulunmamaktadır. Ülkemizde ihbari mecburi ve tazminatlı hastalıktır. Hastalık tanısı net konulur konulmaz hasta hayvanlar imha edilmelidir. Hastalık çıkan ahırlarda aynı ortamda bulunan diğer hayvanlarda gözlem altına alınır ve belirti gösteren hayvanlar imha edilir. Hastalığı atlatabilen hayvanlar ömür boyu bağışıktır. Bu hayvanların ağız sütü buzağıları 6-8 ay sığır vebasından korur. Annesi aşılı olan hayvanlar 4 aylık olduklarında aşılanmalıdır. Gebeliği ileri olan hayvanlarda yavru atmalar gözlenir. Hastalık olan bölgelerde 3 yıl ard arda koruyucu amaçlı aşı yapılmalıdır.