Sığırlarda Reticulo Peritonitis Travmatica (RPT)
1- Sığırlarda
Reticulo Peritonitis Travmatica nedir?
2- Hastalığın
nedeni nelerdir ?
3- Hastalığın
ilerleyişi nasıldır?
4- Hastalık
belirtileri nelerdir?
5- Teşhisi
nasıl yapılmaktadır?
6- Tedavi
ve korunma yöntemleri nelerdir?
1-Sığırlarda Reticulo Peritonitis Travmatica Nedir?
Hayvanların
yemlerle aldıkları kesici ve sivri yabancı cisimlerin retikuluma (börkenek)
batması sonucu oluşan yırtılmalar sonucu karın zarının yangısına neden olan
hastalıktır.
Sığırların
diğer geviş getirenlerin aksine yemlerini oburca ve büyük kitleler halinde
yutma özellikleri,dilin duyarlılık ve tat alma duygusunun az gelişmiş olması,
dil üzerindeki papillaların (tat almaya yarayan kabarcıklar) arkaya dönük
oluşu, yemek borusu (ösefagus)’ un geniş olması ve salyanın fazla olması
nedeniyle çok sayıda yabancı cisimleride yemlerle birlikte alırlar. Genellikle
5-6 yaşın üzerindeki yetişkin sığırlarda
ön midelerden biri olan retikulumda (börkenek) kesim sonrası yabancı cisimler
saptanmıştır.
2- Hastalığın Nedeni Nelerdir?
İleri
gebelik, güç doğum gibi karın iç basıncının artması yabancı cisimlerin batma
olasılığını arttırmaktadır. Bunlara ek olarak ineklerde gebelik ve laktasyon
dönemlerinde çoğunlukla mineral madde noksanlıkları çektikleri için
bulabildikleri her şeyi yeme eğilimindedirler. Açlık, protein bakımdan yetersiz
beslenme, hazırlanan rasyonların hayvanların ihtiyaçlarını yeteri derecede
karşılamıyor olması ve bunun sonucunda şekillenen oburluk, mineral madde
özellikle fosfor gibi iz element eksikliği, yabancı cisimlerin yemlerle
birlikte hayvanlar tarafından yutulmasına neden olmaktadır.
3- Hastalığın İlerleyişi Nasıldır?
Yabancı cisimlerin özgül ağırlıklarının yüksek olması nedeniyle ağızdan alındıktan sonra yemek borusunu geçer geçmez cisimler börkeneğe (retikulum) düşer. Börkeneğin yapısı bal peteği görünümündedir ve yabancı cisimler burada ritmik kasılmalar ve karın iç basıncı yardımıyla börkenek içinde hareket eder. Karın iç basıncı artmadığı sürece delici ve kesici cisimler börkeneğe batmaz. Börkeneğin kendi kasılmaları ile arkaya yaptığı basınç, öne doğru yapılan karın iç basıncından daha büyükse bunun sonucunda cisimler börkeneğe batar. Her kasılma kesici ve delici cismi öne doğru iter ve bunun sonucunda mukozaya batar. İlk batma evresinde retikuloperitonitis travmatica meydana gelir bu bölgede irinli bir yangı (iltihap) oluşur ve fibröz doku meydana gelir bu sayede iltihap sınırlandırılmaya çalışılır.
Yabancı cisimler eğer karın zarını geçip diyaframaya
batarlarsa börkenek, karın zarı ve diyafram arasındaki iltihaplanma artar ve uzun süreye kadar bu bölgede fibrin
kordonları oluşur.
4- Hastalık Belirtileri Nelerdir?
Hastalık bulguları ani başlar. Süt veriminde düşme 2/3 oranındadır. Hayvanlarda hareket etmede isteksizlik, çoğu kez ağrı, genellikle ayakta durmayı tercih etme,yatıp kalkerken inleme, sırtta kamburluk, karında çekiklik, hafif ateş (39,1-40 C°), kalp ve solunum sayılarında artış, geviş getirmenin durması, dışkılamanın durması ve kuru dışkı gözlenir. Hastalığın üzerinden zaman geçmişse bu bulgulara ek olarak hayvanlarda dışkı ve idrar yaparken inleme, işkembede gaz birikmesi ve karın boşluğunda sıvı birikimi de gözlenebilmektedir.
5 -Teşhisi nasıl yapılmaktadır?
Teşhisin sağlıklı ve doğru şekilde yapılabilmesi için muhakkak Veteriner hekimlere başvurulmalıdır. Klinik bulgular ile birlikte ağrı deneylerinin pozitif sonuç vermesi, yapılan laboratuar bulguları da tanıyı destekler niteliktedir.
6- Tedavi ve korunma yöntemleri nelerdir?
Hayvanlarda uygun tedavi yapıldığı taktirde hastalığın ilk safhasında %75 oranında iyileşme görülebilir eğer üzerinde vakit geçmişse tam bir iyileşme sağlanamayabilir.
Sağaltımda ileri gebelerde platform uygulamaları ve hareketlerde kısıtlama, yüzeysel batmalarda Muffley’in mıknatıslı sondası ile mıknatıslarının yutturulması fayda sağlamaktadır. Veteriner hekim kontrolünde ve onayında antibiyotik ve vitamin takviyesine baslanmalıdır. İlerleyen dönem için rumenotomi operasyonları yapılabilir.Hastalıktan korunma hastalığı tedavi etmeden daha kolay bir yöntemdir. Yetiştiricilerin özellikle hayvanlarını dengeli ve yeterli bir rasyonla beslemeleri, temiz olmayan meralarda hayvanların otlatılmamasına dikkat etmeleri gerekmektedir. Hertürlü delici, kesici, travma oluşturan ya da oluşturmayan yabancı cisimlerin yemlere karışmadığından emin olunulması ve riskli yerlerde 16-18 aylık düvelerde mıknatıs yutturmaları yarar sağlamaktadır.
Written by
Nimet ISMAILOGLU
Veteriner HekimBreedsMore
IllnessesMore
Forage cropsMore
- Патологическая физиология голодания Arina TARAN
- Дефицит фосфора (гипофосфатемия) Hipofosfatemi Arina TARAN
- Какие бывают кормораздатчики для ферм КРС? Irina Makarova
- Кормушки для овец Diana Myakisheva
- Питание домашних коз: что едят, виды корма и правила кормления Alina Arslantürk
- Важность минералов питании сельскохозяйственных животных Irina Makarova