Arpa, Buğday ve Yulafta Önemli Zararlılar ve Mücadele Yöntemleri


Ülkemizde Tahıl Ürünlerimizde  Önemli Zararlıları Tanıyalım

Ülkemiz tarım arazilerinin yüzde 75'ini kaplayan hububat ürünleri ülkemizin bitkisel ve hayvansal üretiminin omurgasını oluşturuyor. Üretici için hububat demek geçim kaynağı demek. Kırsal kesim için beslenme, yem ihtiyacının karşılanması içinde gelir kaynağını oluşturuyor . Bu bilgileri korumak için hangi  zararlı böceklerle mücadele edeceğimizi öğrenelim.

Süne Zararlısını Tanıyalım

  • Erginler 1-1.5 cm boyundadırlar. 
  • Kışı 800-1600 metre yükseklikteki yere dökülmüş meşe, kirpi otu gibi bitkilerin altında ve birkaç santim toprak derinliğinde geçirirler,
  • İlkbaharda hava sıcaklığının 18 C ve kışlaktaki topraktaki uyku halindeki süneler uyanarak kışlaklardan ovaya doğru göçe başlarlar. Ovaya gelen bu erginler beslenip çiftleşerek yumurtalarını genelde yapraklarına göre yumurtalarını.

Süne Zararlıları Ürünlerimize Nasıl Zarar Verirler?

İlk baştaki ovalardaki hububat tarlalarına göç eden kışlamış erginler, henüz kardeşlenme döneminde olan hububatın saplarını emerek özsuyunu emerler. Emilen saplar zamanla sararır ve kurur. Dolayısıyla başak bağlamazlar. Bu zarar şekline “kurtboğazı” denilmektedir,


Bitkiler geliştikçe, bitkilerin yukarı kısımlarında kışlamış erginler; başaklar henüz yaprak kılıfı içerisindeyken, yine saplarda beslenerek başakların beyazımsı bir renk almalarına, kurumalarına ve tane bağlanmasına engel olur. Kışlamış erginlerin bu sekilde zararına “akbaşak” adı verilmektedir,


4. ve 5. dönemdeki nimflerin ve yeni nesil erginlerin beslenmesi sonucu, taneler çimlenme güçlerini kaybedecekleri gibi, ekmeklik ve makarnalık kaynağını da kaybedilmiş olacaktır, 

Asıl zararı nimfler (yavruları yapar).

Süne Zararlısını Nasıl Tarlamızdan Uzak Tutabiliriz?

  • Erkenci hububat çeşitleri tercih edilmeli ve bu çeşitler erken ekilmeli,
  • Yabancı ot öğrenmek ve öğrenmekini temiz tutmalıyız,
  • Hasat dönemini bekletmemeli ve geçiktirmemeliyiz,
  • İyi bir tarla hazırlığı ile iyi bir nadas yapmalıyız.

Zirai mücadelede; tarlada m2 de 10 ve daha fazla nimf (yavru) görüldüğünde, kullanılacak ilaç ve uygulama dozları ile ilgili bölgenizde bulunan İl veya İlçe Tarım Müdürlüklerine başvurunuz.

Ekin Kambur Böceği


Ergini 1,5 cmuzunlukta, sırt kısmı donuk siyah renkte, karın kısmı, açık kahverengi renktedir. Bir baş ve fırlayan sırt kısmının dışından “Ekin Kambur Böceği” olarak adlandırılmıştır. Bu böceğe “ekin kurdu” da denilmektedir. 

Hububatta ortalama% 10-30 zarar yapar, Mücadele yapılmadığında zararı% 100'e ulaşabilmektedir.

Ekin Kambur Böceğinin Zararı Nasıl Olur?


Zarar oranı, toprak tipine (kumsal ve kepir toprakları sever), kardeşlenmeye, ürün rotasyonuna (münavebe) ve toprak rutubetine bağlı olarak değişir. Sonbahar ayları ılık ve yağışlı geçtiğinde kendini daha gösteriyor.
  • Asıl zararlı larvalar yapmaktadır. 
  • Larvaları, ekinlerin kök ve yapraklarını kemirir ve şifreli toprak içine çekerler. Böylece yapraklarda sadece damarlar kalır.
  • Tarlada öbek öbek boşluklar veya sıralarda eksilmeler oluşur. 
  • Saç yumağı gibi kalan yaprak damarları ekin kambur zararlısının boş belirtisidir.


Ergin ekin kurdu sonbaharda ekilen taneleri yemekte yazın ise başaklar üzerinde beslenmektedir.Zararlı bitkilerin üzerinde veya saklanmakta olan toprak keseklerinin altında, gece verilmektedir. Erginler sonbaharda çiftleştikten sonra yumurtalarını toprağın 15-20 santimetre derinliğine bırakmaktadır.

Ekin Kambur Zararlısının Mücadelesi Nasıl Yapılabilir?

  • Ekim nöbeti yapım aynı sene aynı tarlaya aynı mahsulü ekmemeliyiz,
  • Tarla hazırlığında derinleşmek yabancı ot mücadelesine önem verelim,
  • Tahıllar olgunlaştıktan sonra tarlada ne kadar kalırsa hasat tohumların toprağa dökülme oranı da o kadar artar. Bu da erginlere ve ileride de larvalara bol besin kaynağı oluşturacağı için çoğalması teşvik edilmiş olur. Bu tahıl tahıllar olgunlaşır olgunlaşmaz bekletmeden hemen tekniğine uygun hasat edilmesi çok faydalıdır,
  • Ekin kambur böceklerine karşı en etkili mücadele, ilaç tohumlamasıdır. Bu öylesine hayırlının bulaşık makinesi Olduğu cevher tohum mutlakına uygun'un aldıktan sonra ekilmelidir. 

Kımıl Zararlısı 

Öncelikle kımıl ve süne çok karıştırılmaktadır. İki zararlı benzer olarak da birbirinden farklıdır. Lütfen buna dikkat edin.

Kımıl erginleri yaklaşık olarak 1 cm uzunluğunda ve 4–6 mm genişliğindedir. Bu zararlının baş kısmı üçgen şeklindedir. Böceğin üzerinde yan yana ve önden arkaya doğru yıkamalar siyah ve sarı renkte çizgiler bulunur. Kımıl zararlısı etrafa pis koku salgılamaktadır. Bu özellik diğer diğer hububat zararlılarından ayırmaktadır.

Kımıl Tarlamıza Nasıl Zarar Verir?

Kışlaktan ovaya inen kımıllar başaklı ve gelişmiş ekinlerle 10–15 gün kadar beslenir ve çiftleşir. Beslenmek için başaklı ve gelişmiş ekinleri seçerler yumurtalarını paketler halinde; başaklara, saplara, yaprak yüzlerine, toprak üstüne, yabani bitkilere.

(Süne Ve Kımıl zararlıları ile mücadele yöntemleri aynıdır).

Ekin Bambul Böceği Zararlısını Tanıyalım 

Erginler tahılın süt olum döneminde başaklar üzerinde görülürler. Erginler günün sıcak saatlerinde çok hareketlidirler

Ekin Bambul Böceği Ne Şekilde Zarar Verir?

  •  Erginler hububatın süt olum döneminde başaklardaki taneleri kemirerek zarara neden olurlar,
  • Bambul erginleri tarafından kemirilmiş taneler tohumluk olarak kullanılamayacağı gibi tanenin özü yenildiğinden ekmek yapımında da iyi sonuç vermezler. 

Ekin Bambul Böceğini Tarlamızdan Nasıl Koruyabiliriz Peki?

  • Erken ekim ve erken hasat yapılmalı,
  • Anız erken ve derin şekilde sürülmeli,
  • Tarla kenarlarında işlenmemiş toprak bırakılmamalıdır

 Zirai mücadelede; kullanılacak ilaç ve uygulama dozları ile ilgili bölgenizde bulunan İl veya İlçe Tarım Müdürlüklerine başvurunuz. 

Ekin Güvesi Zararlısını Tanıyalım


Larvalar hububat yapraklarının arasındaki yeşil dokuyu yiyerek yaprağın uçlarından itibaren kurumasına sebep olurlar. Çok fazla zarara uğramış bir tarlada renk açılması olur ve uzaktan samyeli vurmuş gibi görünür. 

Esas zarar larvalar tarafından yapılır. Sonbaharda ilk yağmurlardan sonra toprakta aktif hale gelen larvalar henüz 2-3 yapraklı olan genç hububata geçerler. Şubat ayı sonlarından itibaren öğrenmeyi hissettirmeye larvalar yaklaşık olarak 2 ay kadar bir bitki üzerinde veya bitkiden bitkiye geçerek beslenmelerine devam ederler. 

Ekin Güvesi Ile Nasıl Mücadele Edebiliriz?

  • Hasattan hemen sonra yapılacak 15-20 cm derinliğinde larvaların büyük bir kısmının genişliğinde genişliğinde,
  • Zararlı ile bulaşık sahalara en az iki yıl hububat ekilmemelidir. Hububatın yerine susam, baklagil, pamuk, darı ve karpuz gibi çapa bitkilerinin münavebeye gibi girmesi sağlanmalıdır,
  • Kurak'ta geçen hububatın sulanması olumlu sonuçlar sağlar,
  • Yazlık ekim geciktirilmelidir. 

Zirai mücadelede; kullanılacak ilaç ve uygulama dozları ile ilgili bölgenizde bulunan İl veya İlçe Tarım Müdürlüklerine başvurunuz. 

Hububat Hortumlu Böceğini Öğrenelim


Ergin böcek 3-4 mm boyda, koyu kahve-siyah renkte, ağız hortum görünümündedir. Kış mevsimini ergin haldeyken geçirirler. 

Hububat Hortumlu Böceğinin Zarar Şekli Nasıl Olur?

  • Hububatın kardeşlenme döneminde topraktan çıkmaya erginler yaprak, sap ve başaklarda beslenmektedirler,
  • Asıl zararı, başağın iç kısmına bırakılan yumurtalardan çıkan larvalar meydana getirirler. Hububatın süt ve sarı olum devrelerinde beslenerek boş kavuz oluşumuna neden olurlar,
  • Erginin beslenmesi baş ortaya çıktı sayısı ve artışta azalma gelir
  • Zararını ergin ve larva döneminde yapmaktadırlar.

Hububat Hortumlu Böceğinin Mücadelesi Nasıl Yapılır?

  • Çapa bitkileri ekim nöbetine alınmalı,
  • Nadas ve derin sürüm yapılmalıdır.

Zirai mücadelede; kullanılacak ilaç ve uygulama dozları ile ilgili bölgenizde bulunan İl veya İlçe Tarım Müdürlüklerine başvurunuz. 


Use of the information/advice in this guide is at your own risk. The Farmow and its employees do not warrant or make any representation regarding the use, or results of the use, of the information contained herein as regards to its correctness, accuracy, reliability, currency or otherwise. The entire risk of the implementation of the information/ advice which has been provided to you is assumed by you. All liability or responsibility to any person using the information/advice is expressly disclaimed by the Farmow and its employees.