1- Botulismus (yaz hastalığı) hastalığı nedir ?

2- Botulismus Yaz Hastalığın oluşmasında hangi faktörler rol oynar?

3- Botulismus Hastalığın ilerleyişi nasıldır?

4- Botulismus Yaz Hastalığın belirtileri nelerdir?

5- Botulismus  Hastalığın Teşhisi nasıl yapılmaktadır?

6-Botulismus Yaz Hastalığın Tedavi ve korunma yöntemleri nelerdir?

1- Botulismus (yaz hastalığı) hastalığı nedir?

Botulismus, Cl. Botulinum toksinlerinin yem ve sularla alınması sonucu meydana gelen sinirsel bulgularla karakterize bakteriyel bir gıdasal zehirlenmedir. Güney afrikada ‘sığırların felc salgını’, Teksas’ta ‘sığırların bel felci’ ülkemizde ise ‘yaz hastalığı’ olarak bilinmektedir. Bu etken çevre koşullarına karşı oldukça dirençlidir. Normal şartlarda hayvanların midelerinde ve toprakta olan bir basildir. Zoonoz yani hayvanlardan insanlara et ve süt yoluyla geçebilecek bir hastalık olması da bu hastalığın önemini arttırmaktadır.

2-Botulismus Hastalığın oluşmasında hangi faktörler rol oynar?

Cl botulinum çevre koşullarına karşı oldukça dirençlidir. Normal şartlarda hayvanların midelerinde ve toprakta olan bir basildir. Protein bakımından zengin, bozulmuş, çürümüş hayvansal ve bitkisel yemlerde (et balık veya sebze konservesi, kadavra, bozulmuş silaj, rutubetli ve küflenmiş otlar gibi) çoğalarak toksin oluşturur. Hayvansal proteinleri (et kemik unu, et unu vb) içeren yemler depolanırken çok dikkat edilmelidir çünkü etken yine bu yemler içerisinde de üreyebilmektedir. Toksinler kuvvetlidir ve özellikle sinir sistemini etkilemektedir.

3-Botulismus (Yaz Hastalığı)Hastalığın ilerleyişi nasıldır?

Hastalık; sinir sisteminin geçtiği bir çok doku ve organı etkileyerek felçler oluşturmaktadır. Toksinler eğer solunum sistemi organlarını etkilemişse hayvanlarda solunum kaslarının felç olması sonucu hayvanlar ölür.

4 - Botulismus Hastalığın belirtileri nelerdir?

Hastalık dil, çiğneme ve yutak kaslarının felciyle başlar bu yüzden hayvan sahiplerinin ilk dikkatlerini çeken durum hayvanların yem alamaması , alınan yemin çiğnenememesidir. Zaman ilerledikçe hayvanlarda yutma eylemi kaybolur , ağızdan salya akar ilerlemiş olaylarda dil dışarı çıkar.

Hayvanlarda harekette isteksizlik, tutuk yürüyüş, bir yere yaslanma. Kuyruk, göz kapağı, kulakta felçler. Ayağa kalkamayan hayvanlarda boynun bükülmesi , çenenin bir yere yaslanması. İlerleyen dönemlerde vücutta ödem ve kanamalar gözlenir.

Hayvanlarda geviş getirmede azalma, dışkı yapamama, idrarı damla damla yapma yine göze çarpan diğer bulgular arasındadır. Hayvanlarda başta ateş yoktur ya da normaldir daha sonraki dönemde beklenenden de aşağıya düşer. Hastalığın iyileşme şansı hiç yok gibidir ve en geç iki hafta içinde ölüm şekillenir.

5-Botulismus Yaz HastalığıTeşhisi nasıl yapılmaktadır?

Hayvanlarda teşhis ancak hayvanın nekropsisi sonucu hayvanların kesilip iç organlarının muayenesinin Veteriner hekimler tarafından yapılması sonucu gerçekleşir. Yatalak hastaların genel durumu başka hastalıklarla karıştırılabilir o yüzden yetiştiriciler Veteriner hekimlerine danışarak kesin bir teşhis yoluna gitmelidirler.

6-Botulismus Tedavi ve korunma yöntemleri nelerdir?

Hastalık bulguları oluşmadan önce botulismus ile ilgili bivalan hiperimmun serum uygulamaları yapılmalıdır. Hastalığın tedavisi neredeyse imkansızdır bu yüzden hastalıktan korunma tedaviden daha çok önem arz etmektedir.

Hastalıktan korunma ilkeleri;

1- Kadavra ve çöpler meraya atılmamalıdır.

2- Kadavralar mümkün olduğunca ortadan kaldırılmalı ve gömülmelidir.

3- Hayvanlar dengeli rasyonlar ile beslenmelidir.

4- Hayvanların rasyonlarında yeterli miktarda vitamin ve iz elementlerin var olduğuna dikkat edilmelidir bu sayede hayvanların başka cisimleri ve maddeleri yeme eğilimi azaltılmış olur.

5- Hayvansal proteinleri ( et kemik unu, tavuk gübresi gibi) içeren yemlerin saklanma koşullarına ve rasyonda kullanılan miktarlarına dikkat edilmelidir.

6- Çürümüş, bozulmuş ve rutubet altında kalmış herhangi bir yem kesinlikle hayvanlara verilmemelidir.

7- Silaj çukurlarında, silajın dış yüzeylerinde bulunan çürümüş kesimler bu etkeni barındırabilir bu yüzden hayvanlara silajın bu bölümleri verilmemelidir.

8- Bozulmuş silajlar sadece bu hastalık değil birçok hastalığa neden olabileceği unutulmamalı ve bu yemler hayvanlara kesinlike verilmemelidir.

9- Körpe yeşil otların depolanmasına dikkat edilmelidir.

10- Zoonoz dediğimiz yani hayvanlardan insanlara geçme riski olabileceğinden bu hastalıktan şüphelenilen hayvanların et ve sütleri kesinlikle tüketilmemelidir.

11- Hastalığın oluşmasına etki edebilecek faktörler gerçekleşmeden önce Veteriner hekimler kontrolünde muhakkak aşı yapılmalıdır.

12- Hastalığın teşhisini net yaptırmış olan yetiştiriciler hayvanları ayırmalı, sürüden uzaklaştırmalı ve muhakkak işletmeler çevre kontrollerini tekrardan yapmalıdırlar.