Yemler, ot, saman, mısır, arpa, süt vb. çeşitli bitkisel veya hayvansal kaynaklı tamamen doğal ürünler olabilecekleri gibi, bunların işlenme artıkları veya yan ürünleri ve bütünüyle teknoloji ürünü maddeler de olabilirler.  Mısır glüteni, buğday kepeği, kan unu, süt tozu, yağlı tohum küspeleri gibi ürünler işlenme artıklarını oluşturmaktadır. İleri teknoloji ürünü olan ve tamamen yapay olarak elde edilen amino asitler, çeşitli vitaminler ve mineraller de besin değerine sahip oldukları için yem olarak tanımlanabilir.

Yemler içeriklerinde bulundurdukları besin maddelerinin konsantrasyonu derecesinde değer kazanırlar. Birim ağırlıkta yüksek oranda sindirilebilir besin maddesi içeren yemlere “yoğun (kesif) yemler” adı verilir. Birim ağırlıkta düşük oranda sindirilebilir besin maddeleri içeren yemlere ise “kaba yemler” adı verilir. Besin maddesi açısından zengin olan yemler, kuru madde içeriği bakımından da zengindir. Ancak kuru madde içeriğinin zengin olması, o yemin yoğun yem olduğunu göstermez. Örneğin samanlar kuru maddece zengindirler; ancak sindirilebilirlikleri düşük olduğu için kaba yem olarak değerlendirilirler.

Çiftlik hayvanları tek bir yem maddesi ile beslenebileceği gibi, birden fazla yem maddesinin bir araya getirilmesi ile hazırlanan yem karışımlarıyla veya yem fabrikaları tarafından hazırlanan ve “karma yem” adı verilen yoğun yem karışımlarıyla da beslenirler.

Çiftlik hayvanlarının ne çeşit bir yem maddesi veya maddeleri ile beslenecekleri, eldeki yem imkanlarına, hayvanın sindirim fizyolojisine, verim yönü ve düzeyine bağlı olarak değişir.

YEM MADDELERİ:

Yem maddesi, hayvan yemlerinin hazırlanmasında kullanılan ve belli sınırlar içinde kullanıldığı zaman zararlı bir etkisi olmayan ve hayvanın ihtiyacı olan besin maddelerinden birini veya birkaçını sağlayan ve ağız yolu ile alınan organik ve inorganik materyallerdir. Yem maddeleri, kaba yemler, yoğun yemler (enerjice yoğun yemler, proteince yoğun yemler), mineral ek yemler, vitamin ek yemleri, amino asit ek yemleri ve yem katkı maddeleri olarak sınıflandırılabilir.

Kaba yemler, taze, kurutulmuş veya silaj formunda hayvan yemi olarak kullanılan, büyük çoğunluğu bitkisel kökenli olan, herbivor hayvanların rasyonlarının ana kısmını oluşturan, doğal koşullar altında yetişen, doğal nitelikli ve düşük enerjili yemlerdir.

Bu gruba giren yemlerin ham selüloz içerikleri yüksek, buna karşın protein ve enerji düzeyleri düşüktür.

Kaba yemler öncelikle geviş getiren hayvanlar, atlar ve diğer herbivorların değerlendirdiği yemler olmakla birlikte, domuz gibi hayvan türlerinin beslenmesinde de sınırlı düzeyde olmak üzere kullanılmaktadır.

Kaba yemler, geviş getiren ve tek mideli herbivor hayvanlar için sadece besin maddeleri gereksinimlerini karşıladıklarından değil, sindirim sistemi hareketlerini düzenledikleri için de önemlidirler.

Kaba yemlerin hayvan besleme açısından en önemli özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir;

1. Kaba yemlerin birim hacimdeki ağırlıkları yani yoğunlukları düşüktür. Bir yemin kaba yem olarak kabul edilmesinde göz önüne alınan en önemli unsurlardan birisi budur.