Koyunlarda Aşılama
Koruma amaçlı bir uygulama olan aşı, hastalık bulaşmadan önce sürüler sağlıklı iken yapılmaktadır. Aşılama hayvanları ıslak ve stresli olmamalıdır. Aşının bölge ve işletme için risk enfeksiyonlarına karşı doğru zamanda tüm sürüye uygulanması son derece önemlidir. Veteriner hekiminin hazırladığı yıllık program çerçevesinde yapılan bu işlem ancak hastalıklara karşı koruma sağlayabilmektedir. İşletme, aşılama programına mutlaka uymalıdır. Hastalık gözükmedi düşüncesiyle aşılama işlemi göz ardı edilmemelidir. İşletmeler, belki 2-3 yıl aşı masrafından tasarruf edilebilir ancak sürüye hastalık girdiğinde, ekonomik kayıpların en az 20 yıllık aşı bedeli kadar olması muhtemeldir. Bu nedenle aşılama giderlerinden tasarruf yapılmamalıdır. Komşu iki sürüden birinin aşılı olmaması diğer aşılı sürü için de risktir. Çünkü her sürü, aşılı olsa dahi, hastalanmaya meyilli bağışıklık sistemi zayıf hayvanlar barındırabilir. Enfeksiyona sebep olan patojenler (bakteri, virüs), Anthrax gibi sporlu formları hariç, çoğalabilmek için canlı kaynaklara ihtiyaç duyarlar. Bu kaynakların azaltılması nispetinde patojenlerin yayılması önlenebilmektedir. Bu aşılamalar bölgedeki tüm sürüleri kapsamalıdır. Yani zamanında ve toplu savunma yapılarak hastalıkların önüne geçilmelidir.
Küçükbaş hayvanlar, Bakanlığın ülkesel veya mihraklara bağlı yıllık aşılama programına almış olduğu, salgın ve zoonoz hastalıklara (şap, koyun-keçi vebası, brucella, çiçek vb.) karşı mutlaka aşılanmalıdır. Bakım ve beslenme (mineral madde ve / veya protein yetersizliği) problemi olan sürülerde, yemek sistemi yetersizliği olacağından, özellikle gebeliğin ilk 5-7 haftası (rahime tutunma dönemi olduğu için) söz konusu aşıların yapılması tavsiye edilmemektedir. Kuzu ve oğlaklar, enfeksiyonlara karşı 1-3 yaş aralığında aşılansalar dahi hastalıklara karşı yeterli antikor üretememektedir. Kuzu ve oğlakların hastalıklara karşı direnci, daha çok kolostrum yoluyla anadan alınan maternal antikorlar ile arttırılmaktadır. Bu nedenle, mutlaka analar riskli enfeksiyonlara karşı aşılanmalıdır. İşletmeler veteriner hekimleri ile birlikte yıllık aşılama programı oluşturmalıdır.
Aşı Takvimi
1.Koyun Keçi Vebası (PPR)
Yetişkinlere ilkbaharda, gençlere sonbaharda ömür boyunca bir kez olmak üzere davet.
İlkbahar - Sonbahar
2- Enterotoxemia (Çelerme Kırçan)
Üç haftalıktan büyüklere, yem değişimi (kurudan meraya, meradan kuruya geçişte yapılmadan en az iki hafta önce)
İlkbahar - Sonbahar
3- Koyun Keçi Çiçeği
Hastalık riskli tespit edilmediği zaman, 45 günden büyükler ve doğumdan en az iki ay önce
Yılın her döneminde
4- Agalaktia ( Süt Kesen )
En az iki aydan büyükler, eski firmaların güncellenmiş yazılı.
Erken sonbaharda, gebeliğin son iki ayından önce
5- Keçi Ciğer Ağrısı
Riskli hastalık tespit edilmediği zaman, en az üç haftalık büyükler
Sonbaharda
6- Mavi Dil
Hastalık riskli tespit edilmediği zaman, yaşta hayvana.
İlkbaharda
7- Brucella Rev-1 Genç
2-5 aylık dişi kuzu ve oğlaklarla damızlık erkekler
yılın her döneminde
8- Brucella Rev-1 Ergin
Hastalık risk tespit edilmediği zaman
Kuru Baskı
9- Şap
2 aydan büyüklere gebelere riski yoktur.
İlkbahar - Sonbahar
10- Şarbon
Hastalık mihraklarında hastalık tespitinden sonra en az beş yıl süre ile en az iki aydan büyüklere
Yılın her döneminde
Zamana Göre Aşılama
OCAK Yeni Doğan Kuzu-Oğlaklara Öldürücü İshale Karşı SEPTİSEMİ AŞISI Uygulanır
ŞUBAT Doğum Sezonu Kuzu Oğlak Bakımı Kuzu ve Oğlaklarda ENTEROTOKSEMİ (Mera) AŞISI Uygulanır
MART - ŞAP AŞILAMASI ve EKTİMA AŞISI yapılır
-Yeni Doğan kuzu ve oğlakların ağız uygul ve bölgesinde yara ve su toplaması ve erişkin koyun ve keçilerde memelerde su toplayan küçük yaralar gelir. (EKTİMA HASTALIĞI) EKTİMA AŞISI her yıl mart ayında Özel Veteriner Hekiminizeatınız.
–ŞAP HASTALIĞI ağız, dil, tırnak ve memelerde yaralar oluşur, her 6 ayda bir defa ŞAP AŞISI uygulanmaktadır
NİSAN - KEÇİ ÇİĞER AĞRISI AŞISI ve AGALAKSİ AŞISI yapılır.
-Koyun ve keçilerde meme ağrısına ve gözlerde beyazlama ve çapaklanmaya karşı 6 ayda bir varsayılan. AGALAKSİ AŞISI şarttır.
MAYIS - İÇ-DIŞ PARAZİTER Mücadele başlar.
-Sütte kalıntı bırakmayan KIL KURTLARINA, ŞERİTLERE VE KELEBEKLERE etkili bir iç paraziter ilaç kullanılmalıdır.
-Programlı BRUCELLA AŞISI göz içerisine damlatılır. (Konjuktival yolla)
HAZİRAN -Koyun ve keçilerde PSEUDOTÜBERCÜLOZ AŞISI yapılır. Dış paraziter mücadeleye devam edilir.
-Koyun ve keçilerde deri üzerinde gözle görülebilen fındık şeklinde iltihaplı şişkinlikler ile karakterizedir, bu şişlikler zamanla patlar "peynir iltihap çıkar, bu hastalık PARATÜBERCÜLOZUDUR ve ancak aşılama ile bu hastalıktan koruma inceleyin.
TEMMUZ Hayvan barınaklarının bakım ve onarım ve dezenfeksiyonu yapılır
AĞUSTOS –ÇİÇEK AŞISI yapılır.
–KEÇİ ÇİĞER AĞRISI HASTALIĞI öksürük, hızlı soluma, burun akıntısı, yüksek ateş ile açık gösteren öldürücü bir hastalıktır. TOPALLIK AŞISI ağustosda edebilmek için uygulandığında daha etkili olmaktadır.
EYLÜL - KOYUN KEÇİ ŞAP AŞISI ve KEÇİ VEBA AŞISI.
–VEBA HASTALIĞI çok bulaşıcı ve öldürücü bir hastalıktır. Devlet Programında koyun ve keçilere Eylül-Ekim yazında
EKİM –ÇELERTME (ENTEROTOKSEMİ) AŞISI ve İç PARAZİT MÜCADELESİ yapılır.
–ÇELERTME AŞISI Eylül ayında veya en geç ekim uygulanmalıdır (Kuzu ve Oğlaklara 15 gün ara ile 2 varsayılan) 6 ayda bir varsayılan ÇELERTME AŞISI uygulanmalıdır. Sütte kalıntı bırakmayan Kıl kurtlarına, şeritlere ve ilaçe etkili bir iç paraziter kullanılmalı
KASIM AGALAKSİ (SÜT KESEN) AŞISI Uygulanır.
ARALIK Doğumuna 1-1,5 ay kala gebe koyunlara SEPTİSEMİ AŞISI uygulanır.
Written by
Ahmet BASTURK
VeterinarianBreedsMore
IllnessesMore
Forage cropsMore
- Патологическая физиология голодания Arina TARAN
- Дефицит фосфора (гипофосфатемия) Hipofosfatemi Arina TARAN
- Какие бывают кормораздатчики для ферм КРС? Irina Makarova
- Кормушки для овец Diana Myakisheva
- Питание домашних коз: что едят, виды корма и правила кормления Alina Arslantürk
- Важность минералов питании сельскохозяйственных животных Irina Makarova