E.Coli, bakterilerinin zehirli tiplerinin sebep olduğu yüksek bulaşma ve yüksek ölüm oranlarıyla tüm dünyada ve ülkemizde görülen ciddi bir hastalıktır. Doğumdan hemen sonra görülür. 2-8 haftalıklarda görülme ihtimali daha genç kuzulara göre daha fazladır. Hastalık doğumunun ardından verilen ağız sütünün (kolostrum) hiç verilmemesi, az verilmesi veya ağız sütündeki bağışıklık kazandıran maddelerin eksikliği sebebiyle kuzular çok kısa bir sürede kan zehirlenmesi (septisemi) sebebiyle ölürler. Bunların yanı sıra hijyen ve bakım şartlarının da önemi azımsanmayacak kadar çoktur. Pis barınak ve her çeşit ortamda hastalığın görülme sıklığı artar. Yetiştiricilerimiz için can sıkıcı bir hastalıktır. Hastalıktan kurtulmak zordur.

Kolibasilloz Hastalığın'ın Hayvanlarımızdaki Belirtileri Nelerdir?

Hastalık 2-5 günlük ya da 21 günlük kuzularda sıkça görülür. 2 formda şekillenir.

1) Septisemik (Kan zehirlenmesinin görüldüğü dönem) Form:

Bu hastalık 2-3 haftalık kuzularda görülür. Hastalığın çok hızlı geliştiği durumlarda ani ölümler ortaya çıkabilir. Bir anda yüksek ateşle kendini gösterir, sonrasında bu yüksek ateş normal seviyenin altına iner. Depresyon durumu görülür. Halsizlik görülür. İştahsızlık yani emme isteği azalır ya da kaybolur. Durgunlaşır, yüzünde titremeler görülebilir ve ayakta durması güçleşir. Bazı hasta kuzularda körlük ve yatalak durumları da görülmüştür. Sonunda komaya girerek ölüm gerçekleşir. Bazı durumlarda beyaz ishal görülebilir. Beyin zarında yangılar ve eklemlerde yangıyla birlikte şişkinlik oluşabilir.

2) Enterik (bağırsak yangısının görüldüğü) Form:

Bu hastalık dönemi de 1 haftalık kuzularda görülür. Hastalığa sebep olan bakteriler mide ve bağırsakta bulunur. Diğer organlarda görülmez. Belirti olarak ise depresyonla birlikte emme isteği azalmıştır. Salivasyon yani tükürük salgısı fark edilecek derecede artmıştır ve ishal görülür. İshal beyazımsıdır. Bazen de kan görülebilir. Kokusu rahatsızlık verecek kadar kötüdür. Birkaç gün devam eder. İshalle birlikte hayvanlarımızın duruşu değişir. Kamburluk görülür. Su kaybı ishalle birlikte kritik safhalara gelir. Kuzular zayıflar ve yerden kalkamaz hale gelirler. Ölüm oranı değişkendir. Şöyle ki; viral hastalıklarla birlikte görülme ihtimali fazladır. Birlikte görüldüğü durumlarda ölüm oranı artmaktadır.

Kolibasillozis Hastalığının Ölüm Sonrası Bulguları Nelerdir?

Bağırsakta görülen enterik formda kuzuların arkasının dışkı ile kirlenmiş olduğu göze çarpar. Bağırsaklar grimsi sıvı dışkı ile doludur. Karın bölgesi şişkin ve gergin gözükür. Son bağırsak kısmında dışkı görülür. Akciğeri saran zarda ve mukozalarda nokta nokta (peteşiyel) kanamalar görülebilir.

Kolibasilloz Hastalığının Tedavisi Var Mıdır?

Yapılan tedavilerden güzel sonuçlar almak oldukça zordur. Ölüm oranı %75’lere kadar çıkabilir. Kendiliğinden iyileşen hafif olgularda kuzular zayıf kalırlar. Gelişimleri sağlıklı kuzular kadar iyi olmaz. Hastalığın erken dönemlerinde fark edilmesi önemlidir. Bu erken dönemde fark edilen kuzularda antibiyotik kullanımı yararlı olabilir. Diğer dikkat edilmesi gereken konu ise ishaldir.

İshal bulunan kuzulara ağızdan sıvı takviyesi yapılmalıdır. Kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin tamamlanması için serum kullanımı gerekebilir. En hızlı şekilde serum takviyesi yapılmalıdır. Beslenmelerine de dikkat edilmelidir. İshal görüldüğü için kuzuların süt tüketimi birkaç gün azaltılabilir. Yetiştiriciler, beslemede mümkünse yağsız sütler kullanmalıdır. Yoğurt yedirmenin de bu dönemde yararlı olabileceği belirtilmiştir. İçeceği sütün içerisine de katılarak kuzulara içirilebilir.

Kolibasilloz Hangi Hastalıklarla Karıştırılabilir?

Hastalık belirtilerle, yapılan nekropsiler ve laboratuvar sonuçlarıyla kendini gösterir. Ancak kan zehirlenmesi yani septisemiyle Salmonella ve Listeria hatalıklarla karıştırlması olasıdır. İshal yönüyle ise kuzu dizanterisi ve rotaviruslardan kaynaklı ishalle karıştırılabilir. Bu yüzden uzmanlara danışmak yarar sağlar.

Kolibasillozdan Hayvanlarımızı Nasıl Koruruz?

Korumaya gebe hayvanlarımızdan başlamalıyız. Aşılamaya özen göstermeliyiz. Gebe koyunların kuzulamadan 2-5 hafta önce aşılanması hastalığın önlenmesi için gereklidir. Hayvanlarımıza hijyenik ortamlar sağlamalıyız. Yeterli ve dengeli beslenmesine özen göstermeliyiz. Doğumların meralarda yaptırılması ahırda olan doğumlara göre avantaj sağlar. Çünkü ahırdaki hijyen şartları ve bakteri varlığı tehlikelidir. Yeni doğan kuzularımıza ağız sütünün (kolostrum) geciktirmeden doğru miktarda verilmesi gerekir. Doğan kuzuları ayrı ayrı gruplandırmalıyız. Göbek hastalığın vücuda girişinde etkilidir bu yüzden göbeğin temiz tutulması önemlidir. Tentürdiyot kullanılabilir.

Kolibasilloz Hastalığının Ekonomik Önemi Nedir?

Tüm dünyada ve ülkemizde sık görülen bir hastalıktır. Bulaşma ve ölüm oranı çok yüksektir. Kuzu ölümleri yetiştirici için büyük bir ekonomik kayıptır. Ayrıca hastalık için yapılan veteriner tedavi masrafları can sıkıcı bir hal alabilir. Kendiliğinden iyileşen kuzulardaki gelişme geriliği, kuzuların zayıf kalması ve diğer kuzular gibi istenilen verimlere çıkmaması yetiştiricilerimizi zor durumlara düşürebilir.