1. Sığırlarda Viral diyare/ Mukoza hastalığı nedir?
2. Hastalığın ilerleyişi nasıldır?
3. Hastalığın bulguları nelerdir?
4. Hastalık nasıl seyreder?
5. Hastalığın teşhisi ve ayırıcı tanısı nasıl yapılmaktadır?
6. Tedavi ve hastalıktan korunma yöntemleri nelerdir?

1- Sığırlarda Viral diyare/ mukoza hastalığı (VD/MD) nedir?

Hastalık sığırlara özgü ve birbirinden ayrı iki hastalık olarak değerlendirilmektedir. Tüm Dünyada yaygın görülen sığır viral diyare – mukoza hastalığı pestivirus grubundan bir virustur. Virusun birçok çeşidi bulunmaktadır ve dış ortama dayanıklılığı yüksektir.

2- Hastalığın ilerleyişi nasıldır?

Virus hasta olan hayvanların dışkı, kan ve organlarında ( abomazum adı verilen şirden ve bağırsak duvarında ) bulunur. Virus hayvanların salya, idrar, dışkı, doğum atıkları yoluyla saçılmaktadır. Virusten etkilenen ve persiste adı verilen belirtilerin devam ettiği buzağılarda görülmesi sığır viral diyarenin başlıca kaynağıdır. İşletmelerde sığır viral diyare (ishal) formunun görülmesi %50-90 arasında değişmektedir.Hastalık tüm yaş gruplarında görülebilmekte ve en çokta 3 ay ile 3 yaş arasında olan genç sığırlarda yaygındır. Üç yaş üzerinde olan ineklerin çoğu virusa karşı bağışıklık oluşturmuşlardır. Hastalık direkt temas veya indirekt dediğimiz dolaylı yoldan bulaşabilmektedir. İneklerde plasenta ile bulaşma ayrıca önem arz etmektedir. Solunum sistemi ile yine canlı vücuduna geçişin var olduğu araştırmalarda bildirilmiştir. Hastalığın vücutta kalış süresi ve belirtilerinin görüldüğü süre ise değişkenlik göstermektedir.

3- Hastalığın bulguları nelerdir?

Hastalık bulguları farklı şekilde gruplandırılabilir. Bunlardan ilki 3-4 aylığın altındaki buzağılarda görülür. Anneden yeteri kadar ağız sütü almamış buzağılarda çok şiddetli bir şekilde genel durumun bozulduğu fark edilir. Hayvanlarda yüksek ateş, iştahsızlık, sulu ishal ,sarı ya da kanlı dışkı, sıvı kayıpları gözlenen bulgular arasındadır.

Hastalık 3 aylığın üzerindeki hayvanlarda ise akciğer dokusunu etkilemektedir. Hayvanlarda sığır gribinin tablosu vardır.

Viral diyare-mukoza hastalığı bütün yaş gruplarında görülebilmesi nedeniyle üzerinde durulması gereken önemli bir hastalıktır. Hastalığın en belirgin şekli 6 ay ile 2 yaş arasında gözleniyor olsa da çoğunlukla 1 yaşındaki hayvanlarda görülme olasılığı daha yüksektir. Hayvanlarda ateş ilk başta yüksek daha sonra düşük seyreder. Genel durum bozulmuştur ve hayvanlarda iştahsızlık belirgindir. Süt veriminde düşüşler belirlenir. Solunum sayısı artmıştır. Dışkı sarı, yeşil ya da kanlı olabilir.

Hayvanların dudaklarında , diş etlerinde , damaklarında ve tırnaklarının arasında lezyonlara (kızarıklara, doku kayıplarına ) rastlanır.

Gebe ineklerde ve düvelerde ise 150.günden daha kısa gebelerde abort, 150. Günden sonrakilerde erken ve ölü doğum görülür. Bunun yanı sıra doğan buzağılarda bazı anomalilerde gözlenebilir.

4-Hastalık nasıl seyreder?

Hastalık hızlı veya yavaş gelişen vücuttaki sıvı kaybıyla ortaya çıkmaya başlar bunu zayıflama , iştahın azalması izler bu durumu takiben hayvanlarda 1-2 hafta içinde ölüm şekillenir.

5-Hastalığın teşhisi ve ayırıcı tanısı nasıl yapılmaktadır?

Hastalığa ait bulgular ve nekropsi (hayvanların kesim ile birlikte iç organlarının muayene edilmesi) ile konabilir. Kesin tanı laboratuvar bulgularıyla değerlendirilmelidir. Hastalık belirtilerini gören yetiştiriciler muhakkak Veteriner hekimlerine danışmalıdırlar çünkü hastalığın sığır vebası, şap, antraks gibi hastalıklardan ayırt edilmesi gerekmektedir.

6- Tedavi ve hastalıktan korunma yöntemleri nelerdir?

Hastalıkla ilgili net bir tedavi yoktur medikal tedavi (ilaç uygulamaları) denenmektedir. Hastalığın başlangıcında enfeksiyonlara karşı Veteriner hekim kontrolünde antibiyotik uygulamaları yapılmaktadır. Ağır hastalarda tedaviye yanıt pek iyi olamayacağından kesime sevk edilir.

Korunma amacıyla canlı aşı uygulamaları vardır ancak etkisi şüpheli görülmektedir. Yapılan çalışmaların bazılarında hastalığı daha da şiddetlendirdiği de ortaya konulmuştur.

Gebelik döneminde canlı aşı yerine inaktif aşılar kullanılmalıdır. Bunun dışında;

1. Sürüde enfekte olan hayvanlar tespit edilmeli ve sürüden çıkartılmalıdır. 
2. Sürüye enfeksiyonun girmemesi adına biyogüvenlik önlemleri alınmalıdır.
3. İnaktif aşılar 2 doz halinde uygulanmalıdır.
4. Hekimler ve hayvan bakıcılarının kullandıkları aletlerin temizliğine dikkat edilmeli, kullanılan iğneler her kullanım sonrası değiştirilmelidir.