Bergamasca Koyunu’nun Tarihçesi Nedir?

Bergamasca, Kuzey İtalya’nın Lombardiya bölgesinde bulunan Bergamo şehrinin dağlık bölgelerinde yaşayan evcil bir koyun ırkıdır. Bu ırk, İtalya’da bulunan en büyük koyun ırkıdır ve Bergamo şehrinde ortaya çıkmıştır. İtalya’da Gigante di Bergamo; Almanya’da Bergamasker; ve Brezilya’da Bergamacia olarak bilinir.

Bergamasca koyun ırkı, sarkık kulaklı Alpler ırkının, Fabrianese, Pavullese, Perugian Lowland ve Zakynthos ırklarının temeli olan ırktır. Val Brembana ve Seriana vadilerinin bulunduğu bölgeden gelmektedir ve özellikle Clusone platosuyla bağdaştırılır. İtalya ana karasının birçok bölgesinde, özellikle de tescilli sürülerin %80’inin tutulduğu Abruzzo’nun Teramo şehrinde yetiştirilmektedir.

Bergamasca koyun ırkı, kendi yerel bölgelerinin yanı sıra ayrıca Brezilya, Sırbistan ve Venezuela’da da bulunmaktadır. Başlıca et için yetiştirilirlerseler de bazen et verimini arttırmak için diğer et ırklarıyla melezleme amacıyla da kullanılırlar.

Bergamasca koyunu, Associazione Nazionale della Pastorizia tarafından tutulan bir secere sürü kitabında 17 otokton İtalyan koyun ırkından biri olarak geçmektedir. Associazione Nazionale della Pastorizia, İtalyan ulusal koyun yetiştiricileri birliğine verilen isimdir.

1983 yılında Bergamasca koyun ırkının toplam nüfusunun sayısının 95.000 olduğu tahmin ediliyordu ve bunların 7900 kadarı sürü defterine kaydedilmişti. Kayıtlı koyunların sayısı, 2013 yılında 12.042’ydi ve bunların 9833 tanesi Teramo şehrinden gelmekteydi. Bergamasca ırkı 20. Yüzyılın başlarında Lombardiya’nın çoğu bölgesine yayılmıştır.

Günümüzde, İtalya ana karasının çoğu kısmında yetiştirilmekte ve bulunmaktadır.

Bergamasca Koyunu’nun Karakteristik Özellikleri Nelerdir?

• Bergamasca ırkı, süt verme döneminde %6 yağ içeren yaklaşık 250 kg süt ürettikleri için başlangıçta süt üretimi için yetiştirilmekteydi. Ancak daha sonra yetiştiriciler koyunların hızlı büyüdüğünü, yeterince et ürettiğini ve et işinin sütten daha kazançlı olduğunu keşfettiler.
• Deri renkleri pembemsi, yapağı renkleri ise beyazdır. Sarkık kulaklı Alpler grubuna ait ve boynuzsuz kalın yapağılı et ırkıdır.
• Sarkık kulaklı Alpler ırkıyla sınıflandırılan Bergamasca ırkı, beyaz renklidir ve yarı açık yapağıya sahiptir.
• Koyunlar büyük boyutludur ve sert yapılı bir vücuda sahiptir. Başları büyüktür ve koçların burunları belirgin bir şekilde kemerlidir. Alınları ve burunlarının üst kısımları yapağıyla kaplıdır. Kulakları geniş ve uzundur ve çoğınlıkla çenelerinin altına kadar sarkar.
• Hem koyunlar hem de koçlar boynuzsuzdur. Yanak, kulak, ağız, karın ve bacakların alt kısımları yapağısızdır.
• Koçlarda yapağı ağırlığı 4.6 ila 5.2 kg iken, koyunlarda 3.7 ila 4.0 kg’dır. Yapağı liflerinin uzunluğu kesim ayına bağlı olarak martta 4 ila 6 cm, eylülde ise 8 ila 10 arasında değişim göstermektedir. Yapağı 40 ila 48 lif eğirme sayısına, 8 ila 10 gr kopma direncine sahiptir.
• Koyunlar oldukça doğurgandır, doğumda %95 oranında doğurganlığa ve 1.5 kuzu üretimine sahiptirler. Erkek ve dişi kuzuların doğumda ağırlıkları sırasıyla 4.9 ve 4.5 kg, 30 günlükken 15 ve 12 kg, 90 günlükken 29 ve 22 kg ve 180 günlükken 41 ve 33 kg’dır.
• Süt üretimi her süt verme dönemi başına 160 ila 180 kg olarak belirlenmiştir.
• Olgun bir Bergamasca koçunun cidago yüksekliği ortalama 87 cm, olgun bir koyununki ise 79 cm civarındadır.
• Bergamasca koyunları güçlü ve dayanıklı hayvanlardır. Hem kendi yerel iklimlerine iyi adapte olmuşlardır hem de diğer bazı ülkelerde bu konuda başarılıdırlar. Şu anda İtalya’da yalnızca et üretimi için yetiştirilseler de yapağı ve süt üretiminde de iyilerdir.
• Bergamasca koyun ırkı, Lombardiya’da yaylacı yönetim tarafından geleneksel olarak yetiştirilmektedir. Sürüler yaz mevsimini dağ çayırlarında, kış mevsimini ise Po vadisinde geçirirler.

Bergamasca Koyunu’nun Ağırlığı Ne Kadardır?

Bergamasca ırkının koçları yaklaşık olarak 110 kg, koyunları ise yaklaşık olarak 85 kg ağırlığındadır.