Finn Koyunu’nun Tarihçesi Nedir?

Finn koyununun, anavatanı Finlandiya’dır. Soyları son birkaç yüzyıla, Sardunya ve Korsika'da vahşi doğada yaşayan yaban koyununa dayanmaktadır.

Ayrıca diğer İskandinav kısa kuyruklu koyunlarıyla da akraba oldukları söylenmektedir. Sert iklim şartlarına uyum sağlayabilirler.

Finn Koyunu Yetiştiricileri Derneği 1918'de kurulmuştur. Bu kuruluş, batın büyüklüğü, annelik yeteneği, büyüme oranı ve yün üretiminin önemini belirterek Finlandiya'daki ırkın gelişimini yönetmektedir.

Finn koyunu, doğurganlığı sayesinde 1962'den beri 40'tan fazla ülkeye ve tüm kıtalara ihraç edilmiştir. Yalnızca Amerika Birleşik Devletleri'ndeki on farklı üniversitede Finn koyunlarının karakteristik özelliklerini diğer koyun ırklarıyla karşılaştıran birçok çalışma yapılmıştır.

Finn koyunu hakkında 1000'in üzerinde koyun ırkından daha fazla bilgi vardır. Genleri 20'den fazla farklı koyun ırkı geliştirmek için kullanılmıştır. Sahip oldukları genler ile diğer koyun ırklarının doğurganlığı arttırılmaktadır.

Finn koyunu, hakkında en çok araştırma yapılan koyun ırkıdır.

Genetik çeşitliliği korumada önemli bir rol oynarlar. Gen çeşitliliğinin azalması, hayvancılığın günümüz çiftçiliğinin değişen yüzüne uyum sağlama yeteneğini azaltmaktadır.

Günümüzde 15.000'den az Fin koyunu mevcuttur, bunlardan yalnızca 5.500'ü safkandır. Irkların korunması uluslararası sözleşme kapsamındadır. Genetik materyal, payet (Spermanın, suni tohumlama yapmak amacıyla, içine konulduğu ince çubuk) ve embriyo bankalarında dondurularak korunur. Canlı hayvanlar farklı konumlardaki gen bankası stoklarında tutulmaktadır. Örneğin bir kısım Finn koyunu, Pelso'da devlete ait bir çiftlikte tutulmaktadır.

Finn Koyunu’nun Karakteristik Özellikleri Nelerdir?

• Doğurganlığıyla bilinen Finn koyunu diğer birçok koyun ırkını çeşitli şekillerde geride bırakmaktadır.

• Erken yaşta cinsel olgunluğa erişirler.

• Finn koyunu ve kuzuları 7-8 aylıkken çiftleştirilebilir.

•Tek sınırlayıcı faktör koyunun boyutudur. İdeal kilosu 50’dir.

• Koçlar dört aylıkken doğurgan olur.

• Çok aktiftirler ve libidoları yüksektir.

• Testis ağırlığı, diğer koyun ırklarının çoğunun testis ağırlıklarından daha fazladır.

• Koçlar birden fazla koyunla çiftleştirilebilirler.

• Döl kaliteleri, sayı ve hareket açısından mükemmeldir. Bilinen koyun ırklarının çoğu, sonbaharda sadece üç ay üreyebilmektedir. Bu ırkların ilkbahardan başka bir zamanda üreyebilmeleri neredeyse imkansızken Finn koyunu yılın herhangi bir döneminde üreyebilirler.

• Dişi Finn koyunlarının, yumurtlama oranı yüksektir.

• Embriyonun hayatta kalma oranı yüksektir.

• İki yaş ve üzerindeki koyunların sadece %1-2'si kısırlaştırılır. Bu oran diğer koyun ırklarına göre düşüktür.

• Üreme aralıkları sekiz ay kadar kısa olabilir. Bu, bir yılda iki, iki yılda üç kuzulama anlamına gelir. Bu sayede yıl boyu yağlı kuzu üretimi sağlanmaktadır. Sadece bazı koyun ırkları, bir kuzulamada ikiden fazla kuzu doğurabilir.

• Finn koyunu, her kuzulamada ortalama üç kuzu doğurur. İlk kuzulamada koyun başına 1,9 kuzu, sonraki kuzularda ortalama 2,7 kuzu olur.

• Koyunların %10'u bir kuzu, %40'ı ikiz ve üçüz, %10'u dördüz ve % 2'si beşiz kuzu doğurur.

Finn koyunun bakım maliyeti, üretilen kuzu eti miktarına göre daha düşüktür. Çünkü:

1) Koyun bir yaşına geldiğinde kuzulamaya başlar.

2) Bir koyun birden fazla kuzu doğurabilir.

3) Finn koyunları uzun ömürlüdür. Böylece ömür boyu üretim yüksektir.

• Finn koyunun kalça yapısı geniş olması kuzulama açısından avantajlıdır.

• Finn koyunlarının kuzulama ve yavrularını büyütme konusundaki yetenekleri kuzuların hayatta kalması üzerinde büyük bir etkiye sahiptir.

• Finn koyunlarının annelik konusunda yetenekli oldukları birçok farklı çalışmada görülmüştür.

• Bol miktarda süt üretebilirler.

• Sıcağa ve soğuğa toleranslıdırlar.

• Finn koyunu büyük bir koyun değildir ancak hafif, lezzetli bir tada sahip yağsız, dolgun bir eti vardır.

• Finn koyunları, bakır zehirlenmesini pek yaşamazlar.

• Yapağıları, yumuşak, orta derecede kıvrımlı ve parlaktır.

• Yapağı rengi saf beyaz, koyu kahverengi ve siyahtır. Yapağı kalitesi , renkten renge göre değişmez.

• Yapağısı, örme giysiler, yumuşak battaniyeler, şallar ve çocuk giysileri gibi cilde temas eden ürünlerde kullanılmaya elverişlidir.

• Yetişkin Finn koyun yününden eğrilen iplik, iç dekorasyonda, giysi kumaşları ve örme ürünlerde kullanılabilir.

Olgun Finn Koyunlarının Ağırlığı Ne Kadardır?

Olgun bir Finn koçu 80-100 kg, ergin bir Finn koyununda ise 60-75 kg’dır.