Morada Nova Koyunu’nun Tarihçesi Nedir?

Morada Nova, Brazilyalı bir yerli koyun ırkıdır. Bu kırmızı ırka ismini Haziran 1927'de Kuzeydoğu Brezilya'ya yaptığı bir ziyarette Profesör Octavio Domingues vermiştir; çünkü bu ırkı Ceará Eyaleti’nin Morada Nova bölgesinde ilk defa gören kişiydi. Bu ırk için kullanılan diğer isimler; Deslanado do Nordeste (Kuzeydoğu yapağısızı), Deslanado vermelho (kırmızı yapağısız) ve Deslanado branco (beyaz yapağısız)’dur.

1977 yılının Ekim ayında Ceará eyaletinin Fortaleza şehrinde Tarım Bakanlığı tarafından düzenlenen bir toplantıda hem kırmızı hem de beyaz renkli koyunlar için Morada Nova isminin kullanılmasına karar verildi. Bahia’nın beyaz Pele de Boi koyunu Santa Inês ırkına (beyaz ırk) dahildi.

Bu ırk kırmızı, siyah, beyaz ya da benekli olabilir. Santa Inês ırkı Morada Nova (kırmızı ya da beyaz) ile İtalya’daki Bergamasca ırkının melezlenmesi sonucu ortaya çıkar.

Bergamasca ırkından kemerli burnunu, sarkık kulaklarını ve yapağısından izleri, Morada Nova’dan ise tüylerini alır.

Domingues’e göre (1954), beyaz ve benekli tüye sahip koyunlar Brezilya’ya bu el değmemiş bölgelerde insanlar yaşarken gelen Portekizli Bordaleiro ırkının soyundan gelmektedir. Bu Bordalerio ırkı tüy ve yapağı karışımı olan katman sayesinde ayırt edilir. Zaman içerisinde doğal seçilim, daha uzun, kalın ve hatta değişik yapağılılık derecesine sahip ırkların arasında kısa, keçi tüyüne benzer tüylere sahip bireylerin hayatta kalmasını sağlamıştır. Bununla birlikte, Morada Nova ırkı Venezuelalı kırmızı Afrika ırkına çok benzemektedir.

Morada Nova Koyunu’nun Karakteristik Özellikleri Nelerdir?

• Morada Nova ırkında derin göğüs kafesi, düz kaburgalar, çok gelişmemiş bir karın, kaslı uyluklar ve ince bir but bulunur. Erkeklerde iki kürek kemiğinin arasındaki yer belirgin iken dişilerde içe doğru çöküktür.

• Başları geniş ve uzundur; dışa doğru bombeli bir profile, küçük bir ağız ve burna, ince bir boyna, kısa ve hafif eğimli bir kalça bölgesine, uzun ve ince bir kuyruğa, ince ve dik bacaklara, küçük ve güçlü toynaklara sahiptirler. 

• Tüyleri kısa, ince ve kabadır. Kırmızının farklı tonlarındadır. Bacak arasının, testis torbasının, memenin ve başın bulunduğu bölgeler daha açık bir tondadır. Kuyruklarının ucu beyazdır. Koyu renkli ve mukozalı derileri kısa tüylerle kaplıdır.

• Beyaz tüylülerin de çeşidi vardır. Farklı renklerin oranı belirlenmemiştir.

• Kulakları kabuk şeklinde, yaklaşık olarak 8 cm uzunluğundadır ve ucu nokta şeklindedir.

• Dişiler boynuzsuzdur ama erkeklerin tam gelişmemiş boynuzları olabilir.

• Uysal bir koyun ırkıdır, işlemlere kolayca uyum sağlarlar ve akşamları eve dönerler.

• Morada Nova ırkının ısı tolerans indeksinin oranı yaklaşık olarak %95’tir. Bu oran, CNPC tarafından yürütülen çalışma sırasında bu yazar tarafından kullanılan Ittner-Kelly testi ile doğrulanmıştır. Doğrudan güneş radyasyonu konusunda ise, bu ırkın dokusu yumuşak ve parlak olduğu için zararlı etkileri minimuma indiren, morumsu olmaya yatkın, kırmızı yapağıları vardır. Yapağılarının renginin sağladığı avantaja ek olarak, güneşe maruz kaldıklarında ışınların yansımasını azaltan bir duruş sergilerler. Biraz gölge olduğunda her zaman ayakta durur, asla uzanmazlar.

• Kısırlaştırma işlemi yetiştiriciler tarafından nadiren uygulanır; erkekler saf halleriyle piyasaya sürülür. İşlem uygulandığında, sütten kesildikten sonra sperm kanallarının manuel olarak kesilmesi yöntemiyle ya da mekanik kıskaç yöntemiyle yapılır.

• Küçük kuzular sütten kesilene kadar anneleriyle beraber yetiştirilir ve yetişkinlerle ilgilenildiği gibi ilgilenilirler. Sütten kesilme doğal olarak yaklaşık 3-4 aylık olunduğunda olur.

• Hayvanlar kırpılmaz ve sağılmazlar.

• Erkekler ilk defa 12 ila 14 aylıkken çiftleştirilir.

• Koyunlar ilk defa 14 ila 16 aylıkken kuzular.

• Üremenin kontrol edilememesi nedeniyle genellikle doğum yaşı çok küçüktür.

Olgun bir Morada Nova Koyunu Kaç Kilodur?

Morada Nova koçları 40 kg aralığında, olgun bir Morada Nova koyunu ise 30 kg ağırlığındadır.