Priangan Koyununun Tarihçesi Nedir?

Priangan koyunu "Garut koyunu" olarak da bilinir. Bandung, Garut, Sumedang, Ciamis ve Tasikmalaya gibi beş bölgeye sahip olan Batı Java’nın (Endonezya) Priangan ikametgahında başlangıçta koç dövüşü için geliştirilmiş bir koyun ırkıdır.

1864 yılında yerel ırkla melezlenen Merinos ve Cape koyunlarının ırkından geldiği bilinmektedir. 1860’lı yıllarda Avustralya’dan birçok Merinos koyunu ithal edilmekteydi. O dönemlerde Güney Afrika’da Cape koyunları bulunuyordu ve bu iki ırk Garut’tan Holle, Limbangan’dan Regent ve diğer koyun yetiştiricileri tarafından hem birbirleriyle hem de yerel koyunlarla melezlendi.

Cape koyunlarına ait herhangi bir tanım yoktur; ancak yağlı kuyruklu Afrikaner ırkından oldukları düşünülmektedir. 18. yüzyılda yaşayan bir ırktır. 1802 yılında Cape koyun ırkının Batavia (Jakarta) yakınlarında geliştirildiği rapor edilmiştir. Amaç Cape koyununun boyu ile Merinos koyununun yapağı üretimini bir araya getirmekti.

Priangan ırkı yerel koyunlardan daha büyüktür, tüylü boyunları ve kuyruklarının dibinde bulunan az miktarda yağ Afrikaner ırkından gelmiş olabilir. Ancak Merinos ırkının özelliklerinden çok iz yoktur ve yapağıları yerel ırktan daha ince değildir.

Priangan Koyununun Karakteristik Özellikleri Nelerdir?

• Yaygın ince kuyruklu koyunlardan farklıdır: Daha büyüktür, yüz profili dışbükey şekillidir, kulaksızlık geni sıklıkla bulunur, değişik renklerde olabilir, boyun tüyü veya yele bulunabilir ve kuyruğunun tabanında belirgin bir yağ birikintisi vardır.
• Çok çeşitli renklerde olabilir: Siyah, biraz beyazlık içeren siyah (kuyrukta, ayaklarda ve başta), siyah-beyaz benekli, biraz siyahlık içeren beyaz (yüzde, ayaklarda ve kalça bölgesinde), gri veya gri-beyaz, açık kahverengi veya açık kahverengi-beyaz.
• Koçların boynuzları sert çapraz çıkıntılı, keskin açılı ve ağırdır, koyunlar boynuzsuzdur. Boynuzları genellikle sarmal şeklindedir (yerel koyunlarda ve Merinos koyunlarında olduğu gibi) ama bazen hafif yana eğik sarmal şeklinde de olabilir.
• Kuyrukları nadiren iç dizlerinin yarısını geçecek uzunluktadır. Boyun ve omuzlar hariç tüm vücuttan yapağı kesilerek, dövüşen koçlarda boğaz kırışıklığı daha belirgin hale getirilir. 

Priangan koyun ırkı başlıca koç dövüşü için yetiştirilir. Müsabakalar düzenli olarak Bandung’da ve küçük yerel merkezlerde yapılır. Dövüşe katılan Priangan koçları yaşlarına ve boyutlarına göre üç gruba ayrılırlar ve koçlar çiftler halinde sadece kendi gruplarından koçlarla dövüşür. 2 yaşında dövüşlere katılmaya başlarlar ve 4-5 yıl boyunca devam ederler.

Dövüşen koçların çimler ve konsantre yemlere ek olarak yumurta, bal, karaciğer veya demir tonikler ve siyah bira içeren özel beslenme biçimi vardır. Egzersiz, pratik dövüş, yüzme ve masaj gibi yoğun antrenmanları vardır.

Sonucunda büyük, kaslı, yağsız büyüyen ve dövüş anı hariç oldukça uysal olan hayvanlar olurlar. Dövüş, bir seyirci çemberi içindeki çim bir yüzeyde gerçekleşir. Bir müzik grubu bulunur ve koçlar katılımcıların dansları ve şarkılarıyla cesaretlendirilir. Yarışmacılar birbirlerine bakacak şekilde ve ringin ortasından birkaç metre uzaklıkta yerleştirilir. 5-10 metre kadar geri çekilirler ve sonra çarpışmak için başları aşağıya gelecek şekilde saldırırlar. Boynuzlarının tabanı en çok darbe alan yerdir. Ardından geri çekilip tekrar saldırırlar. Bu en büyük grup için en fazla 50 defa, küçük grup için ise en fazla 25 defa tekrarlanabilir. 10-12 karşılaşmadan sonra hayvanların sevilmesi ve hazırlanması için bir ara verilir. Koçlardan biri diğerini devirerek veya onu geriye doğru zorlayarak açık bir şekilde galip olursa ya da biri uzaklaşarak veya ilgisini kaybederek açık bir şekilde yenilirse dövüş sona erer.

Genellikle iki rakip birbirleriyle çok yakın eşleştirilir ve kazanan saldırganlık, stil, yetenek, atiklik ve dayanıklılık üzerinden puan veren altı jüri tarafından belirlenir. Sonuçlarda hile yapılsa bile açıkça yapılmaz. Küçük hayvanların büyüklerden daha agresif olduğu düşünülmektedir.

Hayvanlar nadiren yaralanırlar ve karşılaşma sırasında hiçbir kan izi görülmez. Koçlar boyutlarına, boynuz boyutlarına ve dövüşme becerilerine göre seçilirler. Şampiyon olan koçlar çok değerlidir. Ancak, çiftleşmenin onları dövüş zevklerinden mahrum bırakacağından korkulduğu için, dövüş kariyerleri boyunca üreme için kullanılmazlar.

Olgun Bir Priangan Koyunu Kaç Kilodur?

Priangan koçları 60-80 kg aralığında, koyunlar ise 40-45 kg aralığındadır.