Soay Koyunu'nun Tarihçesi Nedir?

Soay koyun ırkı, tüm evcil ırklar arasında en ilkel görünüme sahip olandır ve ilk olarak İngiltere Adaları'na getirilen evcil koyun ırklarının modern bir temsilcisi olarak kabul edilmektedir.

Irkın soyu, İskoç kıyılarındaki St. Kilda grup adalarından Soay adasında bulunan koyunlardan gelmektedir.

Soay kelimesi İskandinav dilinde "koyun adası" anlamına gelmektedir ve Vikinglerin, adalarda modern ırka benzer türden koyunlar bulmuş olmaları muhtemel görülmektedir. Evcil koyunların vahşi atalarına, Akdeniz yaban koyunlarına ve Orta Asya'nın boynuzlu Urial koyunlarına, fiziksel olarak benzemektedir. Modern evcil koyunlardan çok daha küçüktür ancak daha serttir ve olağanüstü derecede çeviktir; korktuğunda uçurumların arasına sığınma eğilimindedir.

Irk topluluğu 2000 yılında kurulmuştur ve 2003 yılında Soay & Boreray Koyun Topluluğu adını almıştır.

Soay ırkı, Nadir Irklar Hayatta Kalma Vakfı tarafından "Kategori 4: Risk Altında" listesine dahil edilmiştir; çünkü yalnızca 900 ile 1500 adet kayıtlı Soay koyunu bulunmaktadır.

Soay Koyununun Karakteristik Özellikleri Nelerdir?

• Soay, küçük yapılı bir ırktır ve iklim değişikliği nedeniyle daha da küçülmektedir.

• Yapağısının rengi genellikle kahverengidir, çikolata veya ten renginde olanları da mevcuttur; göbek altında, but üzerinde, gözlerde ve çenenin altında açık renkli lekeleri vardır.

• Siyah dahil olmak üzere kendinden renkli (lekesiz) olanları da vardır ve bazılarında ayrıca beyaz lekeler mevcuttur.

• Soay koçları genellikle boynuzludur. Dişiler boynuzlu veya boynuzsuz olabilmektedir. Her iki cinsiyette oyulmuş boynuzlara sahip (küçük şekilsiz boynuzlar) hayvanlar görülebilmektedir.

• Kuyrukları çok kısadır ve hayvanlar kırpılmazsa, yapağı her yıl doğal olarak dökülmektedir.

• Sistematik olmayan veriler; ayak çürüğü problemlerine, sinek istilası ve daha gelişmiş ırkları etkileyen çoğu sağlık problemine karşı genel olarak dirençli olduklarını savunmaktadır.

• Dış Hebridlerin'in( İskoçya'nın batı kıyılarında, Britanya Adası'nın en eski kayalarının bulunduğu adalar topluluğudur.) zorlu ortamında yetiştirilen Soay, çoğu koşulda sert otlatmalarda gelişebilecek dayanıklı bir yayla ırkıdır. Bu durum ırkı, koruma amaçlı güdülen otlatma programları için uygun hale getirmektedir.

• Koyunlar 10-12 yaşına kadar kuzulayabilmektedirler. Lokasyona bağlı olarak, kuzulama yüzdeleri kendi başlarına bırakıldıklarında % 80-90 arasında değişirken; iyi bir yetiştirme sistemiyle alçak arazilerde % 150'ye ulaşabilmektedir. Kuzular küçüktür, doğumları kolay gerçekleşir ve hızlı büyürler.

• Soay koyunu mükemmel bir annedir ve kaliteli bir et üretimine sahiptir.

• Soay'den elde edilen et, yağsız ve yumuşaktır; kolesterol oranı düşüktür.

• Küçük vücut yapıları ve ince yapağıları nedeniyle diğer ırklardan daha fazla barınak ihtiyaçları bulunmaktadır.

• Yapağı her baharda kendiliğinden dökülmektedir ve örgü iplikleri üretmek için kullanılmaktadır.

• Yapağının kalitesi 44S – 50S, ağırlığı 1,5 - 2,25 kg aralığındadır; elde edilen elyafın uzunluğu 5 - 15 cm'dir.

Olgun Bir Soay Koyununun Ağırlığı Ne Kadardır?

Soay koyunları küçük boyutlu olduklarından olgun bir Soay koyunu ortalama 24 kg ağırlığında iken, olgun Soay Koçları 38 kg civarındadır.