Southdown Koyunu
Southdown Koyunu’nun Tarihi Nedir?
Southdown ırkı, yapağı, et ve diğer ırkların geliştirilmesi konusunda en çok tarihi öneme sahip İngiliz koyun ırklarından biridir. Southdown koyun ırkı, Güney İngiltere’nin South Downs tepelerinin bulunduğu bölgede oluşturulmuştur ancak 18. yüzyılda bugün bildiğimiz koyun ırkı halini almıştır. Bu bölge, koyun yetiştiriciliği için çok uygun olan ılıman bir iklime, verimli topraklara ve iyi otlaklara sahip bir bölgedir.
Birleşik Krallık’taki ve denizaşırı ülkelerdeki diğer damızlıkların geliştirilmesinde de payı olan, Birleşik Krallık’taki en eski damızlık ırk olduğu düşünülmektedir. Southdown ırkının soyu, 1700’lü yılların sonunda geliştirilmeye başlanan ve gelişimi 1830’lara kadar süren bölgenin yerli koyunlarına dayanmaktadır. Bu ırk, dayanıklılığı ve hızlı büyümesiyle bilinmekteydi ve etlerinin kalitesi oldukça ilgi görmekteydi. Nitelik bakımından oldukça uygun olduğu için diğer birçok ırkın geliştirilmesinde kullanılmıştır.
İleri görüşlü sürü sahipleri tarafından 18. Yüzyılda sabit bir ırka dönüştürülen Southdown ırkı, Suffolk, Hampshire Down ve Fransa’da bulunan Charrollais gibi ırklar da dahil olmak üzere birçok yerel damızlık ırkların geliştirilmesinde payı vardır.
Southdown ırkı, ilk kayıtlı ithalat New York ve Massachusetts’ten getirilen koyunlarla birlikte 1803 yılında yapılmış olsa da Kuzey Amerika’ya muhtemelen 1700’lü yıllarda ithal edilmiştir.
Merinos ırkına olan yüksek talep nedeniyle 17. yüzyılın ortalarına kadar popüler olamamış olsa da ithalatlar 1800’lü yıllarda da devam etmiştir.
Amerikalı Southdown Yetiştiricileri Birliği 1882'de, Southdown Koyun Topluluğu ise 1893 yılında kurulmuştur. Southdown ırkı, piyasa 1900’lerde daha uzun ve büyük ırklara yönelene kadar birinci sınıf et ırkı olarak oldukça değer görmekteydi. Günümüzde Amerika’da bulunan en popüler 6. veya 7. koyun ırkıdır ve popülasyonu her yıl kaydedilen 5.000'den fazla kuzu ile son 20 yılda sabit kalmıştır. Birleşik Krallık’ta Southdown’ların ticari özelliklerini geliştirmeye odaklanan yeni nesil yetiştiriciler bu ırkı modern bir damızlık koyun ırkına dönüştürdüğü için Southdown ırkı şu anda önemli bir canlanma sürecinden geçmektedir.
İngiltere’nin güneydoğu bölgesi hala Southdown ırkının merkezi olmayı sürdürse de, bu koyun ırkı Birleşik Krallık’ın diğer bölgelerinde, Fransa’da, Avustralya’da, Yeni Zelanda’da ve Amerika’da bulunmaktadır. Dünya çapında, yüksek kaliteli kuzu üretme kabiliyetiyle damızlıklar arasında kral olarak tanınmaktadır.
Southdown Koyunu’nun Karakteristik Özellikleri Nelerdir?
- Southdown koyun ırkı oldukça dayanıklı olan evcil bir koyun ırkıdır ve özellikle kuzularına değer verilmektedir. Değişken ve nemli iklimlere adapte olabilirler.
- Bu ırk yılda bir kere ürer ve koyunlar diğer ırklardan daha çok miktarda iyi kalitede kuzu üretir. Southdown koyunları daha etli kuzular üretmek için sık sık diğer ırklarla çiftleştirilmektedir.
- Birleşik Krallık’ta bulunan diğer bazı yayla ırklarından daha küçük olan Southdown ırkının yüzünde ince yapılı beyaz yapağı bulunmaktadır. Yapağı bulunmayan büyük ve parlak gözlere, koyu renkli bir burna sahiptirler. Küçük kulakları ve çarpık olmayan kısa bacakları vardır ancak boynuzları bulunmamaktadır.
- Etli bir vücuda ve geniş bir sırta sahiptirler.
- Cidago bölgesi geniştir.
- Omuzları ise ne çok geniş ne de çok dardır.
- Sırtları uzun, geniş, düz, etli ve serttir. Butları sivri değildir.
- Kuyrukları geniştir ve omurgaları ile aynı hizadadır.
- Yapağıları ince ve yoğundur.
- Yapağılarında siyahlık bulunmaz ve dizlerine kadar tüm vücudu kaplamaktadır.
- Derileri pembe renklidir.
- Southdown ırkı, özellikle et üretimi için seçilerek geliştirilmiştir. Bunun bir sonucu olarak da, erken olgunlaşırlar ve etkin şekilde yiyecek arayabilirler.
- Bu ırkın ayırt edici özelliği ise yüksek kaliteli karkaslarıdır. Southdown’lar aktif koyunlar olsalar da sakin
- davranma eğilimindedirler.
- Southdown koyunları kolay kuzulayabilirler, uysaldırlar ve çeşitli hayvancılık sistemleri için uygundurlar.
- Yavrularını ticari pazara uygun bir boyuta ve yapıya ulaştırmak ise oldukça kolaydır.
- Olgun koyunlarda yapağı ağırlığı 2.5 ila 3.6 kg arasındadır ve %40 ila %55 aralığında verim alınmaktadır. Yapağılarının lif çapı 23.5 ila 29.0 mikron uzunluğundadır. Liflerin uzunluğu ise 4 ila 6 cm arasında değişim göstermektedir.
Olgun bir Southdown Koyunu Kaç Kilodur?
Olgun Southdown koçları 85 ila 105 ağırlığında, Southdown koyunları ise 60 ila 80 kg ağırlığındadır.
Written by
Murat KANAT
Veteriner HekimBreedsMore
IllnessesMore
Forage cropsMore
- Патологическая физиология голодания Arina TARAN
- Дефицит фосфора (гипофосфатемия) Hipofosfatemi Arina TARAN
- Какие бывают кормораздатчики для ферм КРС? Irina Makarova
- Кормушки для овец Diana Myakisheva
- Питание домашних коз: что едят, виды корма и правила кормления Alina Arslantürk
- Важность минералов питании сельскохозяйственных животных Irina Makarova