Dişi sığırlar 6 aylıktan gebe olacak yaşa kadar düve adayı, bundan sonra da düve olarak adlandırılır. Bu dönemde yapılacak iyi bir besleme döl verimini ve süt verimini artırır. 6 aylıktan büyük Holstein bir düve ortalama günlük 700gr. artış göstermelidir.

Fazla besleme zararlıdır, kısırlığa yol açar. Memenin yağ dokusu artar, et meme diye tabir edilen olumsuz bir durum oluşur. Düveleri besi sığırı gibi beslemek zararlıdır. Aşırı beslenen düveler 6. Ayda kızgınlığa gelebilir, halbuki bir düve en erken 9. Ayda kızgınlığa gelmelidir. Düvelere kilo almaması için enerji yönünden zengin yemler aşırı verilmez. Mısır silajı bu devrede aşırı verilmez. En iyisi, mısır silajı+baklagil kuru otları+ enerji protein ve mineral dengesi ayarlanmış bir düve yemi ile düveyi beslemektir. 6-12 aylık düvelere günlük 4-7 Kg Mısır Silajı 2-3 Kuru ot veya saman 1,5-2 kg düve yemi verilir. Elimizde mısır silajı yoksa ve kaba yem olarak kuru ot ve saman vereceksek ilaveten 2,5-3 kg düve yemi rasyona katılmalıdır. Bu karışım düveye istediği kadar serbestçe verilebilir.

Ayrıca düveler merada otlatılabilir, 1.yaşından sonra 1,5-2kg düve yemi ilaveten verilir. Düveler yaş grubuna göre padoklara ayrılmalıdır, büyük ve kuvvetli olanlar küçüklerin yemlerini yiyecekleri için yağlanırlar. Küçük düveler de yeterli beslenemezler. Düvelere 15.ayda tohumlama yapılır. Yaklaşık 340-360 kg canlı ağırlıkta olan düveler tohumlanabilir, daha küçüklere tohumlama tehlikelidir. Düveler doğuma 2 ay kala ayrı bir bölmeye alınır, zayıf olanlar ayrıca beslenir. Düveler günde ortalama 1 kg canlı ağırlık sağlamalıdır, bundan daha aşırı beslenen düveler yağlandıkları için güç doğumlar oluşur. Eşin (son) atılamaması ve süt humması hastalığı meydana gelir.

Gebeliğin son 2 ayında 3,5kg düve yemi 6-8kg Mısır silajı 2-4kg Saman (veya kuru ot) verilir. Düveler son 3 haftada süt yemine alıştırılır. Doğumdan sonra hangi kaba yem verilecekse o verilmeye başlanır. Süt yemi günlük 6 kg’a çıkarılabilir. Mısır silajı ve yonca kuru otu aşırı verilmez.

3-8 Aylık 100-200 Kg Düve Rasyon Örnekleri (Kg)

6-14 Aylık 230-330 Kg Düveler için Rasyon Örneği

6,31 Kg Mısır Silajı, 2,17 Kg Yonca Kuru Otu, 0,64 Kg Buğday Samanı, 0,67 Kg %21 HP Süt Yemi, 1,30 Kg Arpa Ezmesi TOPLAM: 11.49 KG Günlük Yem Miktarı

15-19 Aylık 350-440 Kg Ağırlığında Gebe Düve ( 0-120 Günlük Gebelik)

11 Kg Mısır Silajı, 1,92 Kg Yonca 4,39 Kg, Buğday Samanı 0,98 Kg, Ayçiçeği Küspesi Toplam:18,29 Kg Günlük Yem Miktarı

20-24 Aylık 460-540 Kg Gebe Düve (120-280 Gün Gebelik)

12,91 Kg Mısır Silajı, 3,08 Kg Yonca Kuru Otu, 0,60 Kg Buğday Samanı, 2,14 Kg Sığır Süt Yemi, 2,66 Kg Arpa Ezme Toplam:21,39 Kg Günlük Yem Miktarı

Süt İneğinin Laktasyon (Sağım) Dönemi Beslenmesi Nasıl Olmalıdır?

Süt ineklerinin laktasyon dönemindeki beslenmesini 3 döneme ayırarak anlatacağız. 1. Dönem: 0-70 Günler Arası 2. Dönem: 70-140 Günler Arası 3. Dönem: 140-305 Günler Arasıdır.

1. Dönem Süt İneklerinin Beslenmesi

Doğum yapan ineklerin yem tüketimi doğumdan sonra 1. Ve 2. Aydan itibaren yükselmeye başlar, 5. Ayında en yüksek seviyeye gelir. Bu dönemde iyi beslenemeyen hayvanlarda doğum felci (süt humması) ve ketozis hastalığı gibi metabolik hastalıklar görülmeye başlar. Burada bir tecrübemizi anlatalım: Doğum felci (süt humması = hipocalcemie) hastalığı doğumdan sonra %90’lara varan oranda doğumun ilk haftasında görülür. Bilhassa holstein ırkı hayvanlarda doğumun ilk 3-4 gününde bu hastalığa çok sık rastladık. (Yerlikara ırkı bir inekte doğumdan 5 ay sonra bile bu hastalığa rastladık ki bu da olabilir) Bu hastalık bu günlerde nervus opturator felci ile çok karıştırılır. Hipocalcemie’de hayvanın felçli ve koma hali gözlenir. Veteriner hekim arkadaşlarımızı bu konuda uyarmak isteriz. Nervus opturator felcinde hayvanın bilinci açıktır. Ön tarafını kaldırırken, arka tarafını kaldıramaz.(pelvis kırıklarına dikkat)

Ketozis ise bütün meslek hayatım boyunca doğumdan sonra 3. Haftada karşıma çıktı. Mutlaka bu günlerde hayvanda sarhoş gibi yürüme ,sinirlilik,ayakta duramama belirtilerini gördük. 3. Hafta bu hastalıkta çok kritiktir. Laktasyonun bu döneminde kaliteli kaba yem + konsantre yem oranı önemlidir. Kaba yemin kuru madde esasına göre yaklaşık yarısının boyu 5 cm’den uzun olmalıdır. Konsantre yem ise birden bire artırılmamalı, 10-15 gün zarfında hayvan alıştırılarak beslenmelidir. Bu dönemde kaba yem olarak mısır silajı tek başına kullanılmamalıdır ve 4-5 kg çayır otu veya yonca kuru otu gibi baklagil otları verilmelidir. Yüksek verimli ineklere (günlük 35 kg üzerinde süt verenler) 20-25 kg günlük mısır silajı veriliyorsa, bunun yanında en az %18 ham protein içeren konsantre yem de verilmelidir (kaba yem oranı canlı ağırlığın en az %1’i kadar olmalıdır).

Konsantre (fenni yem veya arpa, buğday ezmesi) dediğimiz yemlerin aniden verilmesi asidoz dediğimiz çok tehlikeli ve öldürücü bir işkembe hastalığına yol açar.

Doğumdan Sonra 70-140 Günleri Arasında İneklerin Beslenmesi

Bu dönemde ineğin iştahı artacağı için süt verimi de artar. Kaba yem oranı %50’nin altına düşmemelidir. Kaba yem ve konsantre yem oranı dengeli olmalıdır. Yetiştiricinin elinde kaliteli kaba yem yoksa hayvanlar dengesiz beslenmiş olur ve gizli kızgınlık gösterir, döl verimi düşer.

Doğumdan Sonra 141-305. Günler Arasında Süt İneklerinin Beslenmesi

Bu dönemde süt verimi düşmeye başlar, süt verimi azaldığı için yemleme de azaltılmalıdır. Fazla yemleme yapılırsa hayvan yağlanmaya başlar. Daha düşük kaliteli kaba yem ve konsantre yem verilebilir.

Aşağıda birkaç rasyon örneği verelim;

0-70 Günlük Gebe Olmayan 16 Kg Süt Veren İnek İçin

Mısır Silajı 12 Kg, Süt Yemi 19 HP 6,5 Kg, Buğday Samanı 2 Kg, Yonca Kuru Otu (çiçeklenme sonu) 4 Kg, Bonkalit 0.7 Kg Toplam: 25.20 Kg

*Bonkalit %10 protein ve %3 ham selüloz ihtiva eden B vitamini yönünden zengin bir değirmencilik yan ürünüdür.

0-70 Günlük Gebe Olmayan 26 Kg Süt Veren İnek İçin Rasyon Örneği

Mısır Silajı 22 Kg, Sığır Süt Yemi %19 5-7 Kg, Fiğ Kuru Otu 4.5 Kg ,Pamuk Tohumu Küspesi 3 Kg, Toplam: 35,20 Kg

*Pamuk tohumu küspelerinin bazı türleri gossipol denen bir zehir içerir. Bunun için pamuk tohumu küspelerine uzmanına danışarak demir minerali içeren ve bu zehiri yok eden maddeler konulabilir. Pamuk tohumu küspesi fazla verildiğinde hayvanlarda toplu zehirleme yaptığı tecrübemizle sabittir.

0-70 Gün ve 35 Kg Süt Veren Gebe Olmayan İnek İçin Rasyon Örneği

Mısır silajı 22 kg, Süt yemi 3,35 Kg, Soya Küspesi %44 Ham Proteinli 3,85 Kg, Bitkisel Yağ 0,85 Kg, Fiğ Kuru Otu 5 Kg, Yulaf Kuru Otu 1,5 Kg, Şeker Pancarı Posası 6 Kg, Bonkalit 0,6 Kg Toplam: 43,15 Kg

60 Günden Az Gebe Olan 24 Kg Süt Veren İnek İçin Rasyon Örneği

Sığır Süt Yemi 7 Kg, Mısır Silajı 22,5 Kg, Fiğ Kuru Otu 6 Kg, Pamuk Tohumu Küspesi %32 HP 2,5 Kg Toplam:38 Kg

60 Günden Az Gebe Olan 34 Kg Süt Veren İnek İçin Rasyon Örneği

Pamuk Tohumu Küspesi 1,20 Kg, Yonca Kuru Otu 7,50 Kg, Süt Yemi 21 HP 7 Kg, Bitkisel Yağ 0,10 Kg, Soya Küspesi 2 Kg, Mısır Silajı 21,5 Kg Toplam: 39,30 Kg

60-10 Günler Arası Gebe Olan 32 Kg İnek için Günlük Rasyon Örneği

Mısır Silajı 22 Kg, Süt Yemi 21 HP 6 Kg, Bitkisel Yağ 0,15 Kg, Fiğ Kuru Otu 2,50 Kg, Şeker Pancarı Posası 6 Kg, Pamuk Tohumu Küspesi 3,65 Kg Toplam: 43,80 Kg Günlük Yiyeceği Yem Miktarı

Bereketli ve Sağlıklı Günler Dilerim