Norfolk Horn Koyunu’nun Tarihçesi Nedir?

Norfolk Horn koyun ırkı, Blackface Norfolk Horned, Norfolk Horned, Old Norfolk veya Old Norfolk Horned olarak da bilinmektedir. Kara yüzlü İngiliz bir koyun ırkıdır.

Norfolk ırkı 380 yıldan uzun süredir bilinmektedir. Adı, Robert Reyce’un The Beauties of England, Cambridgeshire'ında (1610) da geçmektedir.

Güçlü, hareketli bir koyundur. Fundalık ve verimsiz topraklardan otlatmak için yetiştirilmiştir. İnce, uzun bacaklıdır. Norfolk çitlerden ve duvarlardan keçi gibi atladığı için, aynı zamanda çok çevik, hareketli bir ırk olarak tanımlanmıştır. Ayrıca tadı geyik etine benzetilen eti, yağsız ve sulu olmasıyla ünlüdür.

On sekizinci yüzyılda ırk, Doğu Anglia'da, Southdowns ve Leicesters'da gitgede gözden düşmeye başlamıştır.

Bu durumu düzeltmek için Norfolk, Southdown ile melezlenmiştir. Böylece, Suffolk koyunu oluşmuştur.

Suffolk Koyun Birliği'nin kurulmasıyla 1859’da ayrı bir ırk olarak kabul edilmiştir.

Ne yazık ki, Norfolk ırkı, seçici yetiştirme yoluyla geliştirme için yeterli görülmemiştir ve bu yüzden bütün ilgi daha modern ırklara kaymıştır. Norfolk Horn, verimsiz topraklardan yararlanmak için yetiştirildiği ve muhtemelen her zaman kötü durumda olduğu için, genetik potansiyeline asla ulaşmamış olması muhtemeldir.

Doğu Anglia'daki çiftçilik sistemlerindeki kademeli değişikliklerle birlikte hızlı olgunlaşan koyunlara ihtiyaç doğmuştur. Böylece 1800 civarında Norfolk üstünlüğünü yitirmiştir. 1846'da David Low, Büyük Britanya'nın Evcilleştirilmiş Hayvanları'nda mükemmel derecede saf Norfolk’un düşüşü hakkında yorum yaparak artık nadir hale geldiğini ve yakında yok olacağını belirtmiştir. Diğer bir yüzyılda sayıları azalmaya devam etmiştir.

1907'de 10 veya 11 Norfolk ve Suffolk sürüsü vardı.

Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda ise geriye sadece JD Sayer'in Lackford'daki sürüsü kalmıştı. JD Sayer, ayrıca büyük bir Suffolk sürüsü gütmüştür.

1930'a gelindiğinde Norfolk sürüsü, muhtemelen soy içi çiftleşme sorunlarında dolayı yarı yarıya azaltmıştı.

1948'de yalnızca iki koç kalmıştı ikisininde bir testisinde kriptorşidi bulunmasına rağmen kısır değillerdi.(Kriptorşidi : Doğumdan sonra beklenen sürede, tek veya her iki testisin birden keseye inmeyip karın boşluğunda bulunmasıdır.)

JD Sayer 1954'teki vefatında sonra tükenen sürüsü akrabalar arasında bölünmüştür. Ardından 1959'da Whipsnade Hayvanat Bahçesi'ne verilmiştir.

1965'te sürü 6 koyun ve 7 koçtan oluşmaktaydı. 1968'de ise Stoneleigh'deki Ulusal Tarım Merkezi’ne taşınmıştır. Bu koyunlar o güne dek soy içi üredikleri için sürünün büyümesi son derece zordu. O yıl Suffolk koyunlarını kullanarak saf Norfolk koçlarıyla çiftleştirilen bir melezleme programı başlatılmıştır.

1973'te 7/8 ve 15/16 Norfolk koçu üretilmiştir. Ardından kalan son safkan Norfolk koçu ölmüştür.

Safkan yetiştirilmiş verimli koçların sıkıntısı göz önüne alındığında, Suffolk'un yanı sıra Wiltshire Horn, Llanwenog ve Swaledale gibi ırklar, %90'dan fazlası Norfolk Horn olan hayvanları üretmek için kullanılmıştır.

1986'da ırk, RBST tarafından o sırada "Kategori 1, Kritik" olarak Öncelik Listesinde görünerek tanınmıştır. O zamandan beri sayıları artmıştır. 2005 RBST gözleme listesinde ise "Kategori 4, Risk Altında" olarak derecelendirilmiştir.

Norfolk Horn Koyunu’nun Karakteristik Özellikleri Nelerdir?

• Bu ırk başlıca et için yetiştirilir.

• Norfolk Horn, kuru, soğuk hava şartlarında ve çok seyrek bitki örtüsünde bile dayanıklı olacak şekilde gelişmiştir. Diğer ırklara göre dayanıklıdır.

• Annelik içgüdülerine sahiptir; yiyecek aramada üstün yetenekleri vardır.

• Doğurgan bir ırktır, kuzulama yüzdeleri yaklaşık %170'dir.

• Kuzular genellikle 3,5-4 kg ağırlığındadır. Kuzulamada nadiren zorluk yaşarlar.

• Siyah yüzlü ve uzun bacaklıdır. Kalın beyaz yapağıları vardır.

• Her iki ırkın da boynuzları vardır, ancak bunlar erkeklerde daha büyüktür. Yeni doğan kuzulardaki yapağı, her zaman daha koyu veya beneklidir. Kuzu büyüdükçe bu yapağı beyaza dönüşür, fakat yetişkin yapağında az sayıda siyah lif veya siyah nokta da bulunmaktadır.

Olgun Bir Norfolk Horn Koyunu’nun Ağırlığı Ne Kadardır?

Norfolk Horn koçu 90-95 kg, olgun bir koyun ise 70 kg ağırlığındadır.

Resimler:
Beth Fincham
Windmill Farm Park - Leicester