Acıpayam Koyun Irkının Kökeni Neresidir ve Nereden Gelmiştir?

Acıpayam Tarım İşletmesinde geliştirilen bu ırk İvesi,Dağlıç ve Doğu Friz koyun ırklarının melezlenmesiyle (%50 İvesi,%25 Dağlıç,%25 Doğu Friz geni taşımaktadır) elde edilmiş verim yönünden et ve sütünden (Kombine) yararlandığımız yerli ırkımızdır. İsmini, Denizli ilinin Acıpayam İlçesi’den almıştır. Günümüzde en çok Denizli, Isparta, Antalya ve Afyon illerimizde yetiştiriciliği yapılmaktadır. TİGEM’e bağlı Gözlü Tarım İşletmesi’nde damızlık olarak satışı yapılmaktadır. Burada, yetiştiricilerin koç taleplerini karşılamak için yaklaşık 1200 başlık bir sürü, damızlık olarak yetiştirilmektedir.Acıpayam ırkı yağlı kuyruklu ırklarla doğal olarak çiftleşebilmektedir.

Acıpayam Koyunun Fiziksel Özellikleri Nedir?

Vücudu iri yapılı,beyaz renklidir.Baş genellikle beyazdır fakat kahverengi veya siyah lekeli olanlara da rastlanabilmektedir.

Kaba Yapağılıdır.Koyunları boynuzsuz,koçlar ise genellikle boynuzsuz olmakla birlikte boynuzluda olabilir.

Kuyrukları orta yağlı,tek parçalı ve uca doğru incelerek uzanır. 

Koyunların ortalama sağrı yüksekliği 69 cm, vücut uzunluğu ise 72 cm’dir.

Acıpayam Koyun Irkının Verim Özellikleri Nedir?

Acıpayam ırkının bir doğumda ki kuzu doğum sayısı ortalama 1.23 – 1.3 arasındadır.

Erkek kuzuların doğum ağırlığı 4.2kg , dişi kuzuların doğum ağırlığı ortalama 3.8 kg civarındadır

Kuzular 4 aylık olduklarında ortalama 30-33kg’a ulaşmaktadırlar.

Erkek kuzuların günlük canlı ağırlık artışı 350 gramdır. Doğumdan sonra kuruya çıkana kadar geçen süre (Laktasyon süresi) yaklaşık 150 gündür

Laktasyon döneminde Acıpayam koyunları yaklaşık 180-200 litre süt vermektedir.

Kirli yapağı verimleri ortalama 2-4 kg arasında değişmektedir.Yapağısı kabadır ve genellikle halı ve kilim yapımında kullanılmaktadır.

Döl verimi %135-140’tır

Acıpayam Koyun Irkının Süt Veriminin Yerli Koyun Irklarımızdan Yüksek Olmasının Nedeni Nedir?

Araştırmalara göre ; Acıpayam genotipinde elde edilen laktasyon boyu günlük süt verimi değerinin genel olarak Türkiye yerli koyun ırkları için bildirilen değerlerden yüksek olmasının nedeni Acıpayam ırkının genlerinde yüksek süt verimi yeteneğine sahip ‘’Ost Friz 10 İvesi’’ genlerinin bulunması ile açıklanabilir. Fakat elde edilen bulgular Acıpayam ırkının genetik yapısının çok çeşitlilik gösterdiğini , bakım,besleme,sağım koşulları gibi çevresel faktörlerin ve ırkın ıslahıyla bu çeşitliliğin azaltılması gerektiğini göstermektedir.

Acıpayam Irkı Neden Yetiştirilmeli ?

Araştırma sonuçlarına göre ; Acıpayam genlerinin İç Anadolu Bölgesi şartlarına uyum gösterdiği ve geliştirildiği bölgenin dışında da yetiştirilebileceği, ayrıca Türkiye yerli koyun ırklarına göre laktasyon süresinin ve laktasyon süt veriminin daha iyi olması nedeniyle Acıpayam ırkının yetiştiriciye önemli bir katkı sağlayabileceği söyleyebiliriz.

Acıpayam Irkının Kilosu Nedir?

Acıpayam koçları ortalama 80-90kg

Olgun Acıpayam koyunları 60-70 kg ‘dır.

Kaynakça
1)tigem.gov.tr
2)tarimorman.gov.tr
3)dergipark.org.tr
4)breedslist.com
5)en.wikipedia.org