Gute Koyunu'nun Tarihçesi Nedir?

Gute (Gutefår) koyun ırkı, İsveç'in Gotland adasına özgü, karada yaşayan yerli bir koyun ırkıdır. Gute koyunu, İsveç Landrace ırk grubunu oluşturan ırklardan en ilkelidir.

Gute koyunu, Kuzey Avrupa Kısa Kuyruklu Irklarından biridir. Finn koyunu, Romanov, Spelsau, Shetland, Faroe, Orkney ve İzlanda koyunu gibi ırklarla akrabadır.

Baltık Denizi'nde bulunan Gotland adasındaki yerli koyunlar, 18. ve 19. yüzyıllarda İsveç'e ithal edilen uzun kuyruklu yabancı ırklardan çok az etkilenmiştir.

Föreningen Gutefåret (Gute Koyun Birliği) 1977'de kurulmuştur.

Gute Koyunları’nın Karakteristik Özellikleri Nelerdir?

• Yerli Gute koyunlarının çeşitli renklerde kalın bir yapağısı vardı.

• Koçların büyük çoğunluğu boynuzluyken, dişiler boynuzlu veya boynuzsuz olabilmekteydi. Sayısı az olan boynuzsuzların ise boynuz bölgelerinde çöküntüler vardır. 1911'den önce dört tane boynuzu olan hayvanlar mevcuttu. 1920 civarında saf Gotland yerli ırkıyla seleksiyon(melezleme metodu) başlamıştır. Amaç her iki cinsiyette de boynuzsuz, yapağısı kıvırcık ve grinin belirlenen bir tonunda tek tip koyunlar üretmekti. Bu seleksiyon modern Gotland koyunu (Swedish Pelt, Swedish Fur veya Gotland Pelt olarak da bilinmektedir) ile sonuçlanmıştır.

• Bu ırkın İsveççe adı Pälsfår veya Gotlandsfår'dır.

•Onlarca yıl sonra, asıl yapağıya sahip yalnızca birkaç boynuzlu koyun kalmıştır.

• Koyunların üremesi mevsimseldir. Çiftleşme dönemleri Ekim ayı sonunda, Kasım ayı başlarında başlamaktadır.

• Erken olgunlaşırlar; koyunlar 12 aylıkken kolaylıkla kuzulayabilmektedir.

• Erkek kuzu, ilk sonbaharında üreyebilmektedir.

• İlk yıllarında bazı koyunlar kuzulamazlar. Ancak ikiz kuzuların sayısı o kadar da nadir olmadığından yavrularda kuzulama oranı %100'dür.

• Daha yaşlı koyunlarda ise kuzulama oranı %170-180'dir.

• Sağlıklı koyunlar genellikle 11 ila 12 yaşına kadar kuzuladığı için ortalama yaşam süresi uzundur.

• Boynuzların tabanı erkeklerde üçgen, dişilerde oval şeklindedir.

• Koçlar her zaman boynuzludur.

• Koyunların da birçoğu boynuzluyken kiminin boynuzu tomurcuktan öteye hiçbir zaman geçmez. Bununla birlikte, boynuz bölgelerinde çöküntüleri olmadığı, aksine bazılarında tam gelişmemiş küçük boynuzlar çıkabileceği için bu koyunlar boynuzsuz olarak kabul edilemez.

• Safkan Gute koyununun, asla dört boynuzu yoktur.

• En yaygın renkleri gridir.

• Siyah koyunun yanı sıra beyaz koyun da mevcuttur

• Koyu gri hayvanların, başı ve bacakları siyah iken, açık gri olanların vücutlarının bu kısımlarında beyaz ve ten rengi yapağıları vardır.

• Gri koyunlar genellikle göz ve ağız çevresinde hafif tüylere sahiptir. 

• Beyaz koyunların vücutlarının her yeri beyaz değildir. Aksine boyunda ve vücudun diğer kısımlarında genellikle bronz benekler bulunmaktadır. Göbek bölgesi beyaz koyunlar (muflon desen) ve göz çevresinde beyaz yapağı bulunan koyunlar (İngiliz mavisi) gibi farklılıklar da mevcuttur.

• Beyaz olmayan koyunların hemen hemen hepsinde beyaz lekeler vardır. Bu lekeler alındaki küçük beyaz bir nokta olabileceği gibi beyaz kuyruk ve beyaz bacakları saracak kadar büyük olabilir. Açık gri koyunların koyu gri olanlara göre beyaz kısımları daha fazladır. Bazı koyunlar alacalıdır.

• Yapağısı, düz veya dalgalı olabilir. İnce yapağı, uzun kalın tüy ve kemp liflerinin karışımıdır.

•Koyunların boynunda ve boğazındaki uzun kalın yapağılar erkeklerde dişilere oranla çok daha fazladır.

• Gri yapağı, beyaz ve siyah liflerin bir karışımıyken ince yapağı daha beyaz ve daha kalın siyah liflerin karışımıdır. • Açık gri koyunlarda birçok lif taba rengindedir.

• Koyu gri koyunlarda ise ince yapağının bir kısmı siyahtır.

• Koyunların yüzünde veya kuyruğunun ucunda hiçbir zaman yapağı yoktur.

• Koyunların çoğu yaz başında yapağılarını kısmen veya tamamen döker.

Olgun Bir Gute Koyunu’nun Ağırlığı Ne Kadardır?

Olgun bir Gute koçu 75-100 kg, olgun bir koyun ise 45-55 kg ağırlığındadır.